Abstrakt: |
Celem badania było znalezienie odpowiedzi na pytanie, czy i jakim przeobrażeniom podlegają w trakcie studiów cechy aktywności intelektualnej? Badaniem objęto 70 studentów zaocznych czwartego i piątego roku kierunków pedagogicznych. Zastosowano kwestionariusz ankiety zawierający 13 twierdzeń opisujących różnorodne zachowania intelektualne właściwe dla analizowanych cech (m.in. dociekliwość, racjonalizm, krytycyzm); badani mieli odpowiedzieć, czy opisane zachowania występowały u nich w toku studiów i czy podlegały utrwaleniu lub osłabieniu. W przypadku dociekliwości poznawczej według 30% studia sprzyjały jej rozwojowi w stopniu wysokim, według 18,3% w stopniu niskim, według 12,8% sprzyjały stagnacji, a według 27% regresowi. 32% stwierdziło, że sprzyjają one zachowaniom związanym z aspiracjami do wyrobienia sobie poglądu na świat i życie, wykazywaniem zainteresowania poglądami innych ludzi, zwłaszcza o uznanych kompetencjach, kształtowaniem zdolności do przeżywania uczuć radości i zadowolenia z samodzielnego rozwiązywania problemów, osiągania postępów w rozwoju umysłowym; według 18% sprzyjały one stałemu dążeniu do gromadzenia i systematyzowania wiadomości na podstawie m.in. źródeł o charakterze naukowym; według 12% sprzyjały one dążeniu do zdobywania kompetentnych informacji dotyczących sposobów poznawania i opanowywania świata; według 4% sprzyjały maksymalnemu utrwaleniu tendencji do stawiania pytań dotyczących spraw psychologicznych, etycznych, politycznych, światopoglądowych. W przypadku racjonalizmu studia sprzyjały mu w stopniu maksymalnym według 11%, w wysokim – 27%, w małym – 27%; 28,4% uznało, że sprzyjają regresowi. W przypadku krytycyzmu 32% uznało, że studia sprzyjają jego rozwojowi w stopniu wysokim, 24,6% – w stopniu niskim; według 9% sprzyjały stagnacji, według 6% – regresowi. Prawie 1/3 badanych potwierdziła, że studia służą rozwojowi krytycyzmu w zakresie dokonywania wyboru wiarygodnych i kompetentnych źródeł informacji oraz upowszechniania wyłącznie informacji w pełni wiarygodnych, 18,5% – w zakresie gotowości rzeczowego uzasadniania sądów i wykazywania tendencji do krytycznej analizy własnych poglądów i przekonań. W ujęciu globalnym dodatnie przeobrażenia znamionujące rozwój dociekliwości poznawczej potwierdziło 60,2% badanych, racjonalizmu – 65%, krytycyzmu – 90%. |