Abstrakt: |
Badaniem mającym na celu określenie sytuacji dziecka twórczego w klasie szkolnej objęto 180 uczniów w sześciu wybranych losowo klasach trzecich. Za pomocą Testu Twórczego Myślenia M. Szczepańskiej ustalono poziom myślenia twórczego badanych dzieci. Testem Kolegi i Antykolegi zmierzono stosunek rówieśników do dziecka, a testem AOUN (Arkusz Oceny Ucznia przez Nauczyciela) – stosunek nauczyciela do ucznia. Twórczą postawę wychowawców klas oceniono za pomocą AONN (Arkusza Oceny Nauczyciela przez Nauczyciela). Szczegółowe pytania badawcze dotyczyły: charakterystyki środowiska rodzinnego dzieci o wysokich zdolnościach twórczych, struktury myślenia twórczego wybranych dzieci, stosunku rówieśników do dzieci uzdolnionych, stosunku nauczyciela nowatorskiego i tradycyjnego wobec uzdolnionych uczniów. Najbardziej twórcze dzieci dorastały w rodzinach wielopokoleniowych, miały rodzeństwo o różnorodnych i sprecyzowanych zainteresowaniach. Były również uzdolnione językowo. W każdym z domów uzdolnionych dzieci znajdowały się zwierzęta. Uczniowie mieli ponadto bardzo dobry kontakt z dziadkami. Wszyscy uczniowie wysokotwórczy reprezentowali duży poziom płynności słownej, osiągali średnie albo wysokie wyniki w zakresie oryginalności i giętkości myślenia, a także oryginalności rysunkowej. Dzieci uzdolnione twórczo nie były zbyt lubiane w klasie szkolnej, wolały samodzielną pracę i nie zabiegały o sympatię rówieśników. Zazwyczaj uczniowie ci byli postrzegani jako odludki. Dzieci twórcze okazały się liberalne, tolerancyjne, choć często popadały w konflikty z otoczeniem. W ocenie nauczyciela o tradycyjnych poglądach uczeń twórczy: zadaje pytania niezwiązane z tematem lekcji, jest niegrzeczny i niezdyscyplinowany, sprawia kłopoty wychowawcze, ma trudności w nauce, trudno współpracuje z zespołem, nie wykonuje prac, których nie lubi, jest niezrównoważony emocjonalnie, nie lubi słuchać krytycznych uwag, jest uparty. W oczach nauczyciela o nowatorskich poglądach uczeń twórczy: zadaje oryginalne, czasem kłopotliwe pytania, jest bardzo grzeczny i zdyscyplinowany, jeśli wykonuje zadanie przygotowane specjalnie dla niego, trzeba go zajmować przez cały czas, lubi się popisywać, bardzo dobrze wywiązuje się z powierzonych mu zadań, potrafi pracować efektywnie, zadaną pracę wykonuje starannie i z oryginalnością, jest nadpobudliwy ruchowo, ale najczęściej bardzo zdolny, myśli niekonwencjonalnie, ma dużo pomysłów. |