Celem badania było określenie struktury i zróżnicowania motywów podejmowania studiów wyższych. Badaniem objęto 1255 studentów rozpoczynających studia na wszystkich dziewięciu wydziałach Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (16 kierunków). W badaniu wykorzystano kwestionariusz ankiety składający się z 40 motywów przedłożonych studentom do oceny na pięciostopniowej skali (od „bardzo istotne” do „zupełnie nieistotne”). Studenci podejmowali naukę w wyniku zainteresowania konkretną dziedziną wiedzy (69%) oraz w związku z chęcią rozwoju osobowości i zdobycia wykształcenia ogólnohumanistycznego (58%), co można było uznać za objaw postrzegania studiów jako wartości samej w sobie. Dla połowy badanych istotna okazała się również możliwość spędzenia kilku lat życia w ciekawym i atrakcyjnym środowisku Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. 41,7% badanych podejmowało studia dla motywów antycypujących wartości przyszłej pracy zawodowej. Dla 37,5% badanych wybór UMK wiązał się z czynnikami natury ekonomicznej – trudnościami finansowymi i bliskością miejsca pochodzenia. Około 20% badanych wskazywało na motywy zastępcze, to znaczy chęć uniknięcia mniej atrakcyjnych rozwiązań, np. samodzielnego rozwiązywania problemów życiowych, pracy lub służby wojskowej. Czynnikiem silnie różnicującym motywy podejmowania studiów był kierunek studiów. Motywy antycypujące przyszłą pracę zawodową dominowały wśród studentów ekonomii i prawa, dla których najmniejsze znaczenie miały jednocześnie motywy poznawcze. Choć motyw ten był istotny również dla studentów konserwacji zabytków, filologii angielskiej i informatyki, cenili oni również możliwość rozwijania swoich zainteresowań. Studenci bibliotekoznawstwa i filologii rosyjskiej podejmowali na ogół studia, bo nie mieli innego sensownego zajęcia lub innego wyboru, co nie przeszkadzało im wyrażać chęci wykorzystania czasu w ciekawym środowisku uniwersyteckim oraz rozwinięcia osobowości. Zainteresowanie określoną dziedziną wiedzy dominowało wśród archeologów, historyków, biologów i słuchaczy filologii polskiej. Dla studentów pedagogiki najważniejsze były motywy o charakterze autotelicznym (rozwój osobowości, samorealizacja). Nie bez znaczenia były dla nich również motywy ekonomiczne oraz atrakcyjność środowiska studenckiego. Motywy środowiskowe i zastępcze były częściej deklarowane przez mężczyzn, a autoteliczne – przez kobiety. W pozostałych przypadkach płeć nie różnicowała odpowiedzi badanych.