Abstrakt: |
Przedmiotem badania były oczekiwania studentów historii Uniwersytetu Jagiellońskiego dotyczące ich przyszłej pracy zawodowej. Badaniem objęto 236 studentów Instytutu Historii, którzy wybrali specjalizację nauczycielską. Materiał badawczy stanowiły wywiady indywidualne ze studentami, dane uzyskane za pomocą ankiety oraz wypracowania respondentów na temat Jakim nauczycielem chciałbym być? Wyniki badania ujawniły, że jedynie 55,9% ankietowanych zadeklarowało chęć podjęcia pracy w szkole. 20,3% respondentów preferowało niezwiązane z wykształceniem zajęcia (handel, policja itp.). Pozostali woleli pracę w instytutach naukowych, administracji państwowej, bibliotece lub w muzeach. 5,9% kategorycznie nie chciało pracować w szkole, a 40,7% podjęłoby się takiej pracy, lecz niechętnie. 53,4% badanych odpowiedziało, że zdecydowanie chcieliby pracować w szkole. Ci respondenci, którzy byliby gotowi pracować w zawodzie nauczyciela, kierowali się przede wszystkim atrakcyjnym wymiarem godzin pracy (49,2%), następnie powołaniem (28,8%), na końcu zaś brakiem innych możliwości (22%). Nikt nie uznał pracy w szkole za atrakcyjną pod względem finansowym. Nieco mniej niż połowa badanych uznała pracę nauczyciela za pożyteczną społecznie (47,4%) oraz ciekawą i twórczą (44,1%). 8,5% badanych postrzegało ją jako niedającą satysfakcji ani możliwości rozwoju. Zdecydowana większość studentów uznała dydaktykę historii za niezbędną w przyszłej pracy nauczyciela (78,8%). Analiza wywiadów oraz wypowiedzi pisemnych badanych ujawniła, że najczęściej chcieli być po prostu nauczycielami dobrymi lub bardzo dobrymi, a ich optymizm przeplatany był obawami związanymi ze stanem szkolnictwa w Polsce. Wszyscy studenci zgodzili się, że przyszły nauczyciel musi mieć szeroką wiedzę (nie tylko z historii) wyniesioną z uczelni i stale poszerzaną. Wszechstronne powinno być jego przygotowanie zarówno przedmiotowe, jak i zawodowe oraz psychologiczne. Jako istotne cechy wymieniano również talent (specyficzne uzdolnienia i zamiłowanie), powołanie, inicjatywę i chęć do działania, umiejętność nawiązywania partnerskich relacji z uczniami, intelektualizm, szerokie zainteresowania (w tym polityką, gospodarką i życiem społecznym), poczucie odpowiedzialności za rozwój lokalnej społeczności i regionu, bycie promotorem przemian i działanie na rzecz demokracji (89,8%), wychowywanie uczniów w duchu tolerancji (88,6%). 75% uważało, że nie można bezmyślnie odrzucać metod wypracowanych w poprzednich pokoleniach, choć jednocześnie potrzebne jest rozwijanie nowych form pracy. Wśród postulatów znalazły się promowanie na lekcjach historii refleksji skłaniającej do działania, zwiększone wykorzystanie tekstów źródłowych, większe wykorzystanie historii lokalnej i regionalnej w celu pobudzania zainteresowań, zachęcanie uczniów do samodzielnej pracy, wykorzystywanie nowych technologii w nauczaniu. |