Abstrakt: |
Przedmiotem badania było przystosowanie społeczne młodzieży ze szkół mistrzostwa sportowego. Celem badania było określenie jego poziomu i różnic w zależności od płci, wieku, uprawianej dyscypliny sportu oraz typu szkoły. Przyjęto hipotezę zakładającą, że poziom przystosowania uczniów szkoły mistrzostwa sportowego jest przeciętny i nie odbiega od poziomu uczniów liceów ogólnokształcących, a także, że starsi uczniowie są lepiej przystosowani niż ich młodsi koledzy. Badaniem objęto 484 uczniów, w tym 285 dziewcząt i 199 chłopców w wieku od 15 do 18 lat. Uczniowie uczęszczali do dziewięciu szkół mistrzostwa sportowego w całym kraju. W grupie kontrolnej znalazło się 113 uczniów warszawskiego liceum ogólnokształcącego w wieku średnio 16,56 roku. Uczniów szkół sportowych podzielono na grupy według wieku (15, 16, 17, 18 lat) oraz uprawianej dyscypliny (lekkoatleci, szermierze, wioślarze i kajakarze, zawodnicy narciarstwa zjazdowego i biegowego, pływacy oraz zawodnicy gier zespołowych). Do pomiaru wykorzystano test zdań niedokończonych. Badani uczniowie szkół sportowych okazali się najlepiej przystosowani w kontaktach rodzinnych oraz w obszarze sportu. Poziom społeczny w kontaktach interpersonalnych okazał się przeciętny. Obraz własnej osoby miał nieco niższą wartość. Wskaźnik przystosowania ujawnianego w wypowiedziach na temat innych ludzi był niższy w przypadku uczniów szkół mistrzostwa sportowego niż licealistów. Uczniowie szkół sportowych osiągnęli wyższe wskaźniki przystosowania szkolnego niż ich rówieśnicy z liceum. Różnice te określono jako istotne statystycznie. Ogólne przystosowanie społeczne okazało się wyższe u chłopców niż u dziewcząt; różnica kształtowała się na poziomie istotnym statystycznie. Czynnikiem różnicującym różne typy przystosowania społecznego okazał się wiek. Uczniowie szesnastoletni wykazali niższy poziom ogólnego przystosowania niż badani w wieku 18 lat. Poziom przystosowania ujawnianego w wypowiedziach o rodzinie był niższy u osiemnastolatków niż u szesnastolatków i siedemnastolatków. Uczniowie piętnastoletni charakteryzowali się wyższym poziomem przystosowania szkolnego niż uczniowie osiemnastoletni i siedemnastoletni. Poziom przystosowania w wypowiedziach na temat sportu był niższy u osiemnastolatków niż u piętnastolatków i szesnastolatków. Ogólne przystosowanie, przystosowanie w kontaktach z innymi ludźmi oraz przystosowanie w zakresie obrazu „ja” było niższe w sposób istotny statystycznie w grupie szermierzy niż w przypadku kajakarzy i wioślarzy. Narciarze okazali się najlepiej przystosowani na poziomie ogólnym i pod względem sportu. |