Celem badania była diagnoza stanu placówek oraz potrzeb uczniów, ich rodziców i nauczycieli pracujących w szkołach kierowanych przez dyrektorów, którzy wzięli udział w kursie z zakresu organizacji i zarządzania Szkoła przyszłości – ale już dziś, zorganizowanego przez WOM w Bydgoszczy. Badaniem objęto 1792 uczniów, 633 nauczycieli, 598 rodziców, 82 dyrektorów. Wykorzystano kwestionariusze ankiet z poradnika Mierzenie jakości pracy szkoły I. Dzierzgowskiej, S. Wlazło. Wśród nauczycieli 100% odpowiedziało, że szkoła ma długoterminowy program działań; według 63% istniał on na piśmie; 68% nie uczestniczyło w określaniu celów szkoły, 92% zgadzało się z celami szkoły; według 74% rodzice i uczniowie zostali poinformowani o celach szkoły; 75% współuczestniczyło w podejmowaniu decyzji o programach nauczania, 65% o wydatkach szkoły, 97% w działaniach na rzecz zachowania i dyscypliny uczniów, 87% o stosunkach wewnątrzszkolnych; według 92% ich praca zyskiwała uznanie uczniów, według 90% – kolegów, 77% – dyrektora, 81% – rodziców, 70% – instytucji pozaszkolnych; porozumienie w szkole między uczniami 78% oceniło na 3 (w skali od 1 – raczej złe do 4 – raczej dobre), między nauczycielami 51% na 3 i 42% na 4, między dyrekcją a uczniami 63% na 3 i 30% na 4, między nauczycielami a rodzicami 62% na 3 i 36% na 4. Wśród uczniów 67% odpowiedziało, że podczas lekcji często czekają na jej koniec, 83% z przyjemnością uczyło się wszystkich przedmiotów, 65% najczęściej nie chciało się iść do szkoły, 60% stwierdziło, że większość nauczycieli skłania ich do robienia czegoś na sposób nauczyciela, a nie własny, 53% – że rzadko robi coś ciekawego na lekcji, 55% – że nauczyciele często zachowują się tak, jakby tylko oni mieli rację, 57% – że są bardzo szczęśliwi w szkole, 57% – że nauczyciele nie słuchają tego, co mają im do powiedzenia, 64% – że nudzą się na większości lekcji, 64% – że niektórzy uczniowie w klasie są faworyzowani przez nauczycieli, 50% – że bardzo lubią szkołę, 63% – że postępowanie większości nauczycieli skłania do nielubienia ich, 65% – że większość spraw podczas lekcji nie może się dla nich skończyć dostatecznie szybko, 62% – że większość nauczycieli nie lubi, gdy zadają dużo pytań podczas lekcji. 40% uczniów z przyjemnością chodziło na większość lekcji; po 30% stwierdziło, że większość nauczycieli stara się wydobyć z ucznia to, co najlepsze, przez większość czasu lub przez cały czas; 45% rzadko było bardzo zainteresowanych lekcjami; 36% uznało, że szkoła i oni są jak dalecy krewni, 33% – jak dobrzy przyjaciele; 39% uznało prace wykonywane na lekcji za ważne dla siebie, 33% za niezbyt ważne; 53% stwierdziło, że w tym semestrze zawsze rozumie się z nauczycielami; 50% – że rzeczy w szkole są dość interesujące; dla 31% praca na lekcji była czasami stratą czasu, dla 28% rzadko, dla 21% nigdy. Po 20% czuło, że mogłoby się zwrócić do nauczyciela z problemami czasami lub nigdy, 26% rzadko; praca w szkole była nudna i męcząca czasami dla 38%, rzadko dla 24%. 25% uczniów oglądało telewizję od czterech do pięciu godzin dziennie, 24% przez trzy, cztery godziny, 22% przez dwie, trzy godziny; po 30% opisałoby swoje zachowanie w klasie jako zwykle dobre lub dobre, 18% jako zawsze dobre; według 40% nauczyciele opisaliby ich jako uczniów średnio zdolnych, 30% – jako ponadprzeciętnych, 24% – poniżej przeciętnie zdolnych. Wśród rodziców 70% odpowiedziało na pytanie o przygotowanie dziecka do lekcji, że ma ono z reguły odrobione wszystkie prace pisemne i ustne; 64% miało poczucie, że może się dobrze porozumieć z większością nauczycieli, 56% było zadowolonych z kontaktu, ponieważ nauczyciele byli obiektywni w ocenie dziecka, 48% chętnie kontaktowało się, ponieważ większość nauczycieli potrafiła przekazywać rzeczowe informacje o dziecku; 64% miało poczucie, że większości nauczycieli zależy na dobrym funkcjonowaniu dziecka w szkole; 37% darzyło większość nauczycieli zaufaniem jako osoby wychowujące i uczące dziecko; po 17% stwierdziło, że: ma poczucie, że nie mogą się porozumieć z większością nauczycieli, w kontaktach z nauczycielami odnoszą wrażenie, że koncentrują się głównie na negatywnych spostrzeżeniach o dziecku; po 10% stwierdziło, że w kontakcie z niektórymi nauczycielami odczuwali napięcie i niepokój, w kontaktach nauczyciele często podkreślali swoją wyższość. Po 90% dyrektorów stwierdziło, że: ich stosunki z innymi dyrektorami układają się ogólnie dobrze, bardzo dobrze zgadzają się z częścią zespołu nauczycieli, bardzo interesują się wynikami uzyskiwanymi przez zespoły uczniów; dla 84% nauczanie było pasjonującym zajęciem, 70% mogło liczyć na pomoc większości kolegów dyrektorów; 55% całkowicie utożsamiało się z zespołem nauczycielskim; po 50% czuło się osobiście odpowiedzialnych za wyniki uczniów szkoły, wysoko oceniało aktywną rolę nauczycieli jako pedagogów, czuło się osobiście dotkniętych, gdy ktoś krytykował ich szkołę; żaden nie zgodził się całkowicie ze stwierdzeniami, że: napięcia spowodowane pracą mają negatywny wpływ na życie prywatne, praca dyrektora niezwykle męczy, nauczyciele mają dużą motywację do pracy w zawodzie, uczniowie nie mają motywacji do nauki, praca wpływa na nich negatywnie; żaden nie wolałby kierować inną placówką i nie był przerażony podejmowaniem decyzji.