Abstrakt: |
Badaniem objęto 241 aktywnych zawodowo studentów studiujących na kierunku edukacja elementarna (EE; 118 osób, w tym 114 kobiet), wychowanie przedszkolne po studium nauczycielskim (58 osób), nauczanie początkowe po studium nauczycielskim (65). 48% badanych mieszkało w małym mieście; 61% ukończyło studium nauczycielskie; 33% miało 20-25 lat, 28% 26-30 lat; 46% pracowało 15 lat. Wykorzystano ankietę zawierającą m.in. zadania językoznawcze i literaturoznawcze z zakresu szkoły podstawowej, pytania o znajomość literatury pedagogicznej. Uwidoczniły się braki w zakresie edukacji ortograficznej i gramatycznej. Błędy w dyktandzie popełniło 73% studentów EE, 25% studentów NP, 16% studentów WP. Z zadań gramatycznych najtrudniejsze było określenie liczby głosek i liter danego wyrazu; błędy popełniło po 8% studentów EE i NP, 12% WP. Zadanie z zakresu składni polegające na wskazaniu podstawowych części mowy i zdania wykonało prawie poprawnie (z jedną pomyłką) 90% studentów NP, 82% EE, 47% WP. Z zadaniem frazeologicznym nie poradziło sobie 6% studentów EE, 10% NP, 15% WP. Z zadaniem sprawdzającym znajomość literatury pedagogicznej poradziło sobie 57% studentów EE, 83% NP, 74% WP. Wśród czasopism najczęściej wymieniano Życie Szkoły – 47%, Zeszyty Kieleckie – 57%, Wychowanie w Przedszkolu; inne tytuły wymieniało 9-14%. Badani prezentowali instrumentalne podejście do wartości literatury dla dzieci i młodzieży, podkreślając wartości dydaktyczne (po 100% studentów EE i WP, 97% NP), następnie wskazywano wartości wychowawcze (odpowiednio 97%, 88%, 100%), estetyczne (84%, 67%, 88%), najrzadziej podkreślano zaspokajanie potrzeb dziecka w odbiorze literackim (48%, 60%, 63%). 87% badanych nie było przynajmniej raz w roku w kinie lub teatrze. Niewielka liczba nauczycieli korzystała z komputerów: 40% miało go w domu (w 63 domach służył głównie dzieciom), 37% mogło korzystać z niego w miejscu pracy; 83% wiedziało, co to jest encyklopedia multimedialna, ale tylko 29% miało możliwość korzystania z multimedialnych programów dydaktycznych, w tym z języka polskiego; w szkołach 4% badanych istniały pracownie komputerowe; sieć internetowa wydawała się badanym nieosiągalna i obca; telewizyjne programy edukacyjne nie były popularne. Większość badanych zaprezentowała skostniałą postawę i bierność w procesie samodoskonalenia, dominował u nich tradycjonalizm dydaktyczny; kształcenie sprawności polonistycznych wymaga zmian w systemie nauczania. |