Abstrakt: |
Badanie dotyczyło związku zainteresowań z m.in. uzdolnieniami, potrzebami psychicznymi, elementami struktury osobowości wyróżnionymi przez R.B. Cattella; celem była próba ustalenia, czy istnieją zależności między zainteresowaniami a potrzebami psychicznymi według koncepcji H.A. Murraya. Badaniem objęto 194 osoby w wieku 19-21 lat (95 dziewcząt, 99 chłopców), studentów pierwszego roku trzech warszawskich uczelni oraz uczniów piątej klasy technikum mechaniczno-elektrycznego. Wykorzystano narzędzia: Autoportret Steina, skróconą wersję Testu Osobowości i Zainteresowań E. Mitteneckera i W. Tomana. Wyniki wykazały, że: najliczniejsze korelacje występują pomiędzy potrzebami a zainteresowaniami kontaktami z ludźmi i zainteresowaniami rachunkowością i administracją; najmniej korelacji istnieje między potrzebami a zainteresowaniami rzemieślniczymi, zainteresowaniami muzycznymi, zainteresowaniami życiem w mieście i życiem na wsi. Zainteresowania kontaktami z ludźmi łączyły się z potrzebą nabywania, zabawy, doznawania aprobaty i uznania, dominowania, ekshibicjonizmu, tworzenia, potrzebą poznawczą i izolacji. Zainteresowania rachunkowością i administracją korelowały dodatnio z potrzebą nabywania, usprawiedliwiania siebie, unikania urazy ze strony innych, doznawania aprobaty i uznania, ekshibicjonizmu, ujemnie z potrzebą poznawczą i potrzebą tworzenia; zainteresowania naukowe korelowały dodatnio z potrzebą poznawczą i potrzebą tworzenia, ujemnie z potrzebą unikania urazu psychicznego; zainteresowania społeczne korelowały dodatnio z potrzebą informowania innych, ujemnie z potrzebą nabywania i potrzebą seksualną. Zainteresowania rzemieślnicze korelowały dodatnio z potrzebą seksualną, ujemnie z potrzebą unikania urazu fizycznego; zainteresowania muzyczne wiązały się dodatnio z potrzebą tworzenia, ujemnie z potrzebą nabywania; zainteresowania życiem na wsi korelowały dodatnio z potrzebą izolacji, ujemnie z potrzebą seksualną; zainteresowania życiem w mieście korelowały dodatnio z potrzebą seksualną, ujemnie z potrzebą izolacji. Im silniejsze zainteresowania naukowe, tym silniejsza potrzeba poznawcza i tworzenia oraz tym mniejsze nasilenie lęków i niepokojów (uznano to za przykład hierarchii potrzeb Maslowa); wobec tak ścisłych związków między potrzebami i zainteresowaniami prawdopodobnie zainteresowania można uznać za formę ekspresji potrzeb psychicznych. |