BIBE
polski   english
Strona główna Instytut badań edukacyjnych
BIBE
Evidence Informed Policy
Zobacz również
Nasze strony
O pracowni

Zespół Pracowni BIBE zajmuje się przede wszystkim monitorowaniem i opracowaniem badań za lata 1989-2015 prowadzonych w zakresie szeroko pojętej edukacji.   >> więcej


napisz do nas
bibe@ibe.edu.pl
 
  poprzednie
następne  
 
Obserwuj
Tytuł badania: Wybrane aspekty umiejętności metajęzykowych dzieci 6-letnich i dynamika ich zmian w klasie „0”
Projekt badawczy:
  • Umiejętności metajęzykowe dzieci sześcioletnich i dynamika ich zmian w klasie "0"
Instytucja:
Data: listopad 1994 – czerwiec 1995
Badacz: Marta Bogdanowicz, Grażyna Krasowicz-Kupis
Abstrakt:

Celem badania była ocena kompetencji językowej – fonologicznej i metajęzykowej – metafonologicznej dziecka. Badaniem objęto 394 dzieci dobranych losowo, dla których język polski był językiem ojczystym (203 dziewczynki, 192 chłopców; średnia wieku: 6,5 roku podczas pierwszego badania; 149 z małych miast – Puławy, Brodnica, Lębork, Barczewo, Ustka; 196 z dużych miast – Gdańsk, Lublin, Sopot). Zastosowano test rymów (rozpoznawanie rymów – próba obrazkowa, tworzenie rymów – próba werbalna), test aliteracji (analogiczna konstrukcja). Analiza wyników obejmowała charakterystykę poziomu opanowania poszczególnych umiejętności oraz ocenę dynamiki zmian. W zakresie kompetencji metafonologicznej odbioru wypowiedzi najlepiej rozwinięte były: synteza sylabowa słów, analiza sylabowa pseudosłów, różnicowanie słów i pseudosłów różniących się jednym fonemem, co oznaczało, że najlepiej opanowana była metafonologiczna umiejętność rozpoznawania sylab i segmentacji sylabowej, stosunkowo dobrze rozwinięte były umiejętności wymagające koncentracji na strukturze fonetycznej słyszanych bodźców. Najsłabiej rozwinięte były umiejętności odbioru wypowiedzi na poziomie fonemowym: analiza i synteza głosowa pseudosłów, wymagające rozpoznawania i segmentacji fonemowej. W zakresie kompetencji metafonologicznej budowania wypowiedzi najlepiej rozwinięte były: tworzenie aliteracji, przetwarzanie i budowanie słów występujących w kontekście językowym, co oznaczało, że najlepiej opanowana była umiejętność manipulowania elementami śródsylabowymi występujących w nagłosie słów; najsłabiej rozwinięte były umiejętności związane z manipulowaniem elementami śródgłosowymi w wygłosie: tworzenie rymów i manipulowanie sylabami i fonemami w słowach występujących bez kontekstu. Dzieci rozpoznawały średnio mniej niż sześć rymów (59% prezentowanych zadań), w pełni rozpoznawało je mniej niż 10%; tworzyły średnio rymy do pięciu podanych słów (około 50% zadań), płynnością cechowało się mniej niż 25% dzieci. Umiejętność aliteracji posiadało 77% dzieci; dzieci tworzyły aliteracje do siedmiu słów w teście. Połowa dzieci sześcioletnich miała kłopoty z koncentracją na wyabstrahowanej cesze fonologicznej – rymie. W publikacji przedstawiono również analizę jakościową odpowiedzi dzieci w próbach rozpoznawania i tworzenia rymów. Największy postęp zaobserwowano głównie w zakresie metajęzykowej umiejętności rozpoznawania i segmentacji fonemowej: analizy głoskowej słów – 26%, analizy głoskowej pseudosłów – 23%, syntezy głoskowej słów – 21%, syntezy głoskowej pseudosłów – 18%; znaczny postęp odnotowano w zakresie rozpoznawania sylabowych i śródsylabowych elementów fonologicznych, dotyczących: syntezy sylabowej pseudosłów – 18%, analizy sylabowej słów – 17%, rozpoznawania rymów – 16%. Postęp w zakresie umiejętności budowania wypowiedzi był zbliżony, wynosił około 15%, z wyjątkiem tworzenia rymów – 21%. Dzieci rozpoznawały 81% rymów, w pełni rozpoznawało je nieco ponad 50%, prawie 8% miało duże trudności; przyrost w stosunku do liczby zadań sięgał 22%, różnice były istotne statystycznie. Dzieci tworzyły średnio siedem rymów (wykonanie 70% zadań), płynnością cechowało się ponad 50%, 10% nie było w stanie utworzyć żadnego rymu, 15% wykonywało mniej niż 1/3 zadań; postęp oszacowano na około 20%. Umiejętność rozpoznawania aliteracji posiadało 91% dzieci (postęp do 14% zadań), 80% opanowało ją całkowicie; dzieci tworzyły aliteracje do 9-10 słów w teście (postęp 16%), w pełni opanowało tworzenie 64% dzieci, około 3% nie było w stanie podać ani jednej aliteracji. Zaobserwowano większy postęp w zakresie wrażliwości na rymy – 22% w teście rozpoznawania, 19% w teście tworzenia.

Deskryptory TESE: kompetencje językowe, dziecko, rozwój poznawczy, język, umiejętności komunikowania się, lingwistyka
TESE descriptors: language skills, child, cognitive development, language, communicative competences, linguistics
Publikacje:
  • Krasowicz, G. i Bogdanowicz, M. (1996). Wybrane aspekty umiejętności metajęzykowych dzieci 6-letnich i dynamika ich zmian w klasie "0". Kwartalnik Polskiej Psychologii Rozwojowej, 2/3, 3-20.
 
Tagi
Ostatnie wyszukiwania
Wyszukane słowo Liczba odpowiedzi
 
Strona internetowa współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Baza Informacji o Badaniach Edukacyjnych została stworzona w ramach projektu "BADANIE JAKOŚCI I EFEKTYWNOŚCI EDUKACJI ORAZ INSTYTUCJONALIZACJA ZAPLECZA BADAWCZEGO"