Abstrakt: |
Celem badania było określenie cech środowiska instytucjonalnego w państwowych domach dziecka. Do pomiaru wykorzystano Skalę klimatu społecznego instytucji korekcyjnej R. Moosa, w adaptacji L. Pytki. W badaniu wzięło udział 44 wychowanków i 20 wychowawców z trzech państwowych domów dziecka w Krakowie: jeden był koedukacyjny, jeden tylko dla chłopców, a jeden – dla dziewcząt. W badaniu nie wzięli udziału wychowankowie poniżej 12. roku życia. Badani najniżej oceniali elementy klimatu społecznego z zakresu stosunków interpersonalnych. Badanie wykazało, że wychowankowie i wychowawcy mają na ogół dobry kontakt ze sobą – średnie arytmetyczne w podskali Podtrzymywanie mieściły się w górnej granicy średnich wyników. W badanych domach dziecka nisko oceniono możliwość wyrażania uczuć i myśli (podskala Ekspresja), zwłaszcza w domu dziecka dla chłopców. W podskali Autonomia największe zróżnicowanie wyników między wychowankami a wychowawcami wystąpiło w Państwowym Domu Dziecka dla chłopców, w podskali Orientacja – w koedukacyjnym Państwowym Domu Dziecka, w podskali Orientacja na problemy osobiste – w Państwowym Domu Dziecka dla dziewcząt. Najprawdopodobniej niskie oceny wychowanków co do możliwości zaspokajania potrzeb, zwłaszcza emocjonalnych, są wynikiem braku umiejętności interpersonalnych w przypadku wychowawców. Nieco niższe oceny od pozostałych badanych wystawili wychowankowie i wychowawcy Państwowego Domu Dziecka dla chłopców w zakresie znajomości i przestrzegania regulaminów. W opinii badanych z placówki koedukacyjnej i dla dziewcząt w ich instytucjach bardziej pilnuje się przestrzegania dyscypliny wewnętrznej niż kształtowania poprawnych relacji interpersonalnych. Co więcej, wyniki badania ujawniły, że w domach dziecka bardzo często zaniedbuje się proces samorealizacji wychowanków, wyrażania ja na rzecz przestrzegania dyscypliny wewnętrznej. Dlatego też – by utrzymać prawidłową atmosferę terapeutyczną w placówce opiekuńczo-wychowawczej – należy stworzyć możliwości rozwoju zachowań prospołecznych, motywować do takich zachowań i przygotowywać wychowanków do samodzielności. |