Abstrakt: |
Celem badania była charakterystyka poziomu postaw twórczych wychowawców wolontariuszy. Próbowano także określić, czy istnieje zależność między postawą twórczą a poczuciem alienacji, jeśli tak – jak bardzo jest wyraźna. W badaniu wzięło udział 30 wolontariuszy, będących jednocześnie studentami studiów pedagogicznych na krakowskich uczelniach. W okresie wakacyjnym badani pracowali jako wolontariusze w ośrodku rekreacyjno-opiekuńczym dla dzieci z domów dziecka. Do zebrania materiału posłużono się obserwacją uczestniczącą, wywiadem pogłębionym, technikami kwestionariuszowymi (wykorzystano Kwestionariusz KANH Stanisława Popka oraz Skalę Poczucia Alienacji Krystyny Kmiecik-Baran). 28 studentów wykazywało przewagę postaw twórczych nad odtwórczymi, w tym u trzech osób stwierdzono wysoki poziom zachowań twórczych. W badanej populacji było sześć osób o wysokim poczuciu alienacji, sześć o średnim, dziewięć o słabym i 10 z brakiem poczucia alienacji, a zatem o silnym poczuciu zakorzenienia. Badanie wykazało, że osoby wykazujące postawę odtwórczą charakteryzują się wysokim poczuciem alienacji, a osoby o postawie twórczej odznaczają się poczuciem silnego zakorzenienia. Zauważono słaby związek między konformizmem (m.in. postawy wyrażające się w pasywności, sztywności adaptacyjnej, zależności) a poczuciem anomii, a także między zachowaniami algorytmicznymi (wyznaczone przez nastawienie kopiujące i reprodukujące) a poczuciem bezradności, zachowaniami heurystycznymi (tj. samodzielność obserwacji, wyobraźnia wytwórcza, myślenie dywergencyjne, samodzielne i rekonstruktywne uczenie się, intelektualna elastyczność i samodzielność, refleksyjność) a poczuciem bezsensu i wyobcowania. Zaobserwowano również, że pomiędzy zachowaniami algorytmicznymi a poczuciem bezsensu, poczuciem anomii a poczuciem samowyobcowania i izolacji nie zaszła żadna korelacja. Nie stwierdzono korelacji także między zachowaniami heurystycznymi a poczuciem anomii. Pomiędzy nonkonformizmem a poczuciem bezradności i samowyobcowania wystąpiła wyraźna korelacja. Na tej podstawie można wnioskować, że osoby niezależne, aktywne, konsekwentne, dobrze zorganizowane, samodzielne, odporne, wytrwałe, odpowiedzialne, samokrytyczne i tolerancyjne są jednocześnie zaradne życiowo i mają poczucie dużej niezależności. Wolontariusze charakteryzujący się lękliwością, niesamodzielnością, zależnością i nieodpowiedzialnością nie odczuwały związku z istniejącymi normami społecznymi (tj. miały poczucie anomii). |