Abstrakt: |
Celem badania było określenie modelu nauczyciela historii w opinii nauczycieli i studentów. Badanych pytano, jak nauczyciel powinien hierarchizować cele nauczania przedmiotu, jak powinno się tworzyć programy nauczania historii, a także jakie zagadnienia z zakresu psychologii powinny znaleźć się w programach kształcenia nauczycieli i jakie formalne wykształcenie powinni posiadać nauczyciele historii. Posłużono się metodą sondażu diagnostycznego, wykorzystano technikę ankiety, uzupełnionej rozmowami. W badaniu wzięło udział 175 osób, w tym 42 nauczycieli akademickich, 51 nauczycieli szkół średnich, 57 nauczycieli szkół podstawowych, 25 studentów historii. 85,1% wszystkich respondentów stwierdziło, że nadrzędnym celem nauczania historii powinno być kształcenie myślenia historycznego wśród uczniów, następnie rozbudzanie zainteresowań historycznych (71,8% wskazań), wykorzystanie wiedzy historycznej w praktyce (68,5%). Według ankietowanych programy nauczania historii powinny być tworzone przez zespół złożony z wybitnych historyków, doświadczonych nauczycieli i dydaktyków historii (85,7% wskazań). 16% nauczycieli szkół średnich i 25% nauczycieli szkół podstawowych stwierdziło, że mogliby tworzyć programy nauczania przedmiotu samodzielnie. Z zakresu tematyki psychologicznej dla badanych najważniejsze są zagadnienia związane z teorią uczenia się (68%), komunikowaniem międzyludzkim (65%), etapami rozwoju człowieka (55,4%) oraz mechanizmami kształcenia osobowości (51,4%). Z zagadnień pedagogicznych badani interesują się najbardziej formami i metodami wychowania (82,3%), najmniej zaś – historią wychowania (14,3%). W opinii badanych idealny nauczyciel historii powinien przede wszystkim mieć bogatą wiedzę i dobry kontakt z uczniami (80,6%), odznaczać się kulturą osobistą (72,6%), sprawiedliwością (68%), taktem pedagogicznym (64%) oraz odpowiedzialnością (53,7%). Jedynie dla 18,3% ważny okazał się wygląd zewnętrzny nauczyciela. W opinii 70,3% respondentów nauczyciel historii powinien być przygotowany także do nauczania drugiego przedmiotu, bo pozwoliłoby to na bardziej racjonalne wykorzystanie kadr nauczycielskich w szkole, umożliwiłoby korelację międzyprzedmiotową i integrację treści kształcenia, dałoby pełniejszy rozwój merytoryczny i intelektualny. |