Celem badania było: określenie zasobu słownictwa uczniów klas młodszych, ukazanie i zbadanie wpływu stanu zdrowia na zasób i strukturę słownictwa uczniów klas początkowych, wysunięcie postulatów praktycznych do doskonalenia pracy z zakresu poznania leksykalnego uczniów. Badaniem objęto: 50 uczniów ze schorzeniami górnych dróg oddechowych z makroregionu południowo-wschodniego, uczących się w klasach drugich w Szkole Podstawowej Specjalnej przy Sanatorium w Krasnobrodzie, 50 uczniów klas trzecich ze Szkoły Podstawowej im. 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich w Krasnobrodzie, 100 uczniów klas trzecich ze Szkoły Podstawowej nr 27 im. Paderewskiego w Rzeszowie. Zastosowano test słownikowy, wywiad (kwestionariusz wywiadu z rodzicami), analizę dokumentacji (karta zdrowia ucznia, dzienniki lekcyjne). Wśród uczniów klas drugich znajdujących się w normie rozwojowej 88% przyswoiło zasób słownictwa na poziomie bardzo wysokim, 12% na wysokim. W grupie dzieci z przewlekłą chorobą poziom bardzo wysoki opanowało 2%, wysoki 70%, 28% średni. Na 22% badanych dzieci w normie rozwojowej mających rodziców o wyższym wykształceniu 20% osiągnęło poziom bardzo wysoki, 2% wysoki; na 60% z wykształceniem średnim 54% osiągnęło poziom bardzo wysoki, 2% wysoki; na 16% z wykształceniem zasadniczym 14% osiągnęło poziom bardzo wysoki, 2% wysoki. Dzieci rodziców z wykształceniem podstawowym (2%) osiągnęły poziom wysoki. 32% dzieci chorych opuściło 14-18 dni nauki w ciągu miesiąca, z tego 4% uzyskało wskaźnik wysoki, 28% średni; 56% opuściło od dziewięciu do 13 dni, wszyscy uzyskali wskaźnik wysoki; 10% opuściło od czterech do sześciu dni, wszyscy uzyskali wskaźnik wysoki; 2% opuściło dwa dni, uzyskało wskaźnik bardzo wysoki. 18% uczniów przebyło jedną hospitalizację, z tego 2% uzyskało poziom bardzo wysoki, 16% wysoki; 50% – dwie hospitalizacje, uzyskali poziom wysoki; 32% – trzy i więcej, 28% uzyskało poziom średni, 4% wysoki. Dzieci zdrowe w teście słownikowym na 6500 możliwych odpowiedzi udzieliły 5604 odpowiedzi prawidłowych, 463 błędnych, 443 nie odpowiedziały w ogóle; dzieci chore odpowiednio: 4319, 1042, 1134; największe problemy dzieciom chorym sprawiały zadania dotyczące pojęć plastycznych, dzieciom zdrowym – pojęcia matematyczne. Wśród uczniów klas trzecich 19 miało problemy zdrowotne, najczęściej wady i choroby wzroku – 10%, ponadto problemy stomatologiczne, zaburzenia statyki ciała, dysleksję. Wśród uczniów w normie rozwojowej 10 osób miało bardzo wysoki zasób słownictwa, 49 wysoki, 18 średni; wśród uczniów z zaburzeniami rozwoju odpowiednio 10, jedna osoba, sześć, ponadto 11 miało poziom bardzo niski. 42% badanych opuściło w ciągu miesiąca 15 dni lekcyjnych, żaden z tych uczniów nie uzyskał wysokiego i bardzo wysokiego poziomu zasobu słownictwa, 37% uzyskało poziom niski; 26% opuściło 12 dni, wśród nich 11% miało średni, 16% niski wskaźnik; 21% opuściło osiem dni, 16% uzyskało średni wskaźnik, 5% niski. Stwierdzono, że dzieci mające problemy zdrowotne osiągają niższe wyniki od swoich zdrowych rówieśników; weryfikację zaobserwowanych związków należy przeprowadzić na większej populacji.