Abstrakt: |
Celem badania było poznanie zmian, które zaszły w szkołach objętych w latach 1992-1995 programem Szkoła promująca zdrowie (14 szkół podstawowych z 13 województw) w zakresie: bazy do zajęć ruchowych i jej wyposażenia, w organizacji zajęć ruchowych dla uczniów, organizacji zajęć ruchowych dla nauczycieli i rodziców, w pozycji nauczycieli WF-u w życiu szkoły. Badaniem ankietowym objęto 67 nauczycieli wychowania fizycznego, 502 pozostałych nauczycieli z tych szkół, 1232 uczniów, 908 rodziców uczniów klas piątych i siódmych. Wyniki wykazały poprawę warunków bazy do zajęć ruchowych, pojawiły się nowe obiekty: sale gimnastyczne z zapleczem – dwie szkoły, sale gimnastyczne dla klas I-III – cztery, sale gimnastyki korekcyjnej – pięć, sale do rehabilitacji – jedna, siłownie – trzy, zmodernizowane i nowe boiska – sześć, korty tenisowe – dwie, ścieżki zdrowia – jedna, zielone sale – jedna, pomieszczenia do tenisa stołowego – jedna, pokój dla nauczycieli WF-u – jedna; zakupiono sprzęt sportowy – 11 szkół; wyremontowano sale lub zaplecza; udostępniono dodatkową bazę do zajęć ruchowych poza szkołą lub do zajęć ruchowych w czasie wolnym. Do najczęstszych zmiany w organizacji zajęć obowiązkowych zaliczono: nowy lub zmodyfikowany system oceny – osiem szkół, kontrola zwolnień lekarskich i rezygnacja z całkowitych zwolnień – trzy, konsultacje z pielęgniarką szkolną, respektowanie grup WF-u – trzy, wywiadówki z kultury fizycznej, włączenie rodziców – dwie; ponadto zaobserwowano zwiększenie liczby zajęć, prowadzenie zajęć w klasach I-III przez specjalistów, opracowanie minimum programowego, badanie sprawności fizycznej i analiza wyników. Wśród nowych form zajęć ruchowych dla uczniów znalazły się m.in.: rekreacyjno-ruchowe i muzyczno-ruchowe – dziewięć szkół, gimnastyka korekcyjna – pięć, dla uczniów o obniżonej sprawności fizycznej – dwie, z nadwagą – jedna, rehabilitacja – jedna, turnieje i igrzyska szkolne – cztery, nowe sekcje, kluby sportowe – dwie, sportowe soboty – jedna, aerobic – dwie, jogging – jedna, biegi na orientację – jedna, rytmika dla klas I-III – jedna. Nowe formy zajęć dla nauczycieli zorganizowało 11 szkół: siedem – zajęcia rekreacyjne, cztery – zajęcia sportowe, cztery – siłownię, trzy – aerobic, callanetics, cztery – zawody i turniej; 13 szkół zorganizowało zajęcia dla rodziców: siedem – imprezy i rajdy rodzinne, cztery – zajęcia rekreacyjno-ruchowe, trzy – aerobic, callanetics, dwie – zajęcia sportowe, dwie – siłownię. Według nauczycieli wzrosło zainteresowanie aktywnością fizyczną uczniów – 14 szkół, nauczycieli – 10, rodziców – 11. W siedmiu szkołach pozycja nauczycieli zmieniła się na korzyść, wzrósł ich prestiż, w 12 zwiększył się ich udział w organizacji życia szkoły, w 12 poprawiła się współpraca z pielęgniarką szkolną. W 12 szkołach nauczyciele widzieli możliwość zwiększenia swojego udziału w tworzeniu szkoły promującej zdrowie. Nauczyciele w tworzeniu szkoły promującej zdrowie najczęściej radzili współpracę z rodzicami oraz uświadamianie ich i dzieci, korzystanie z doświadczeń innych, dokształcanie się, zrozumienie koncepcji programu, stworzenie dobrego klimatu wokół wychowania fizycznego, pozyskanie dyrektora, władz, sponsorów, konsekwencję. Nauczyciele ocenili swoją aktywność w zachęcaniu innych do zajęć ruchowych na 4 (w skali 1-15), jako najczęstsze czynniki utrudniające zwiększenie aktywności ruchowej uczniów, nauczycieli i rodziców podawano: niedostatek bazy i środków finansowych, brak świadomości, brak czasu. Odsetek osób ćwiczących co najmniej raz w tygodniu zwiększył się o 9% wśród nauczycieli i 4% wśród rodziców; mniejszy odsetek ocenił swoją sprawność fizyczną jako złą lub dobra. O 8% zwiększył się odsetek uczniów uczestniczących poza szkołą w zabawach ruchowych, o 6% – w zajęciach rekreacyjnych na powietrzu, o 3% – uczniów oceniających swoją sprawność fizyczną jako bardzo dobrą. |