Abstrakt: |
Celem badania było uzyskanie opinii na temat zdrowia, uczestnictwa w sporcie i miejsca kultury fizycznej w życiu człowieka oraz relacji między aktywnością ruchową a zdrowiem. Badaniem objęto 25 uczennic trzeciej klasy o profilu: wiejskie gospodarstwo domowe, z Liceum Zawodowego przy Zespole Szkół Mechanizacji Rolnictwa w Piątku (województwo łódzkie) i 25 uczennic trzeciej klasy o profilu matematyczno-fizycznym w XX LO w Łodzi, a także 24 nauczycieli z tych szkół uczących badane klasy (12 kobiet, 12 mężczyzn; średnia wieku nauczycieli z LZ – 37 lat, z LO – 41; wszyscy mieli wyższe wykształcenie). Zastosowano techniki badawcze opracowane w KNH AWF pod kierunkiem prof. Z. Żukowskiej: kwestionariusze ankiet dla uczennic oraz dla nauczycieli (pytania zamknięte i otwarte), skale postaw dla uczennic i nauczycieli – skala PRO-ZET, międzynarodowa skala 9 twierdzeń. Wyniki wykazały, że pełniejszą postawę prozdrowotną prezentowały uczennice LO: uzyskały ogółem 75,1% maksymalnej ilości punktów w skali PRO-ZET, uczennice z LZ – 70,7%. Uzyskały one także wyższe wyniki w zakresie poszczególnych komponentów postawy: poznawczego – 81,2%, uczennice z LZ 77,4%, emocjonalnego – odpowiednio 76,6% i 72,2%, behawioralnego – 67,8% i 63%. Stwierdzono, że młodzież z LO ma większy dostęp do współczesnej wiedzy medycznej, pełniejsze jest u ich pojmowanie zdrowia; wypowiedzi uczennic LZ potwierdzały słabszy komponent emocjonalny (pogodzenie ze sobą, niechęć zmiany), w największym stopniu badane grupy różnił komponent behawioralny. Stwierdzono możliwy wpływ środowiska na różnice oceny potrzeb i zachowań ruchowych; prawie 1/2 uczennic z LO ceniła sobie najbardziej rozwój własnych zainteresowań, spędzały 1,72 razy czasu więcej na sportowaniu się, dziewczęta z LZ poświęcały dużo czasu na oglądanie telewizji. Wśród nauczycieli z obu szkół nie odnotowano znaczących różnic w składnikach formalnych postawy prozdrowotnej; kilkuprocentowe różnice wyników odnotowano w składnikach treściowych w zakresach: zdrowie jako wartość, edukacja zdrowotna, kształtowanie środowiska, aktywność ruchowa; nauczyciele wykazali najbardziej dojrzałą postawę w wobec nałogów i używek, najsłabszą wobec odżywania. Za zadania nauczyciela w zakresie postaw prozdrowotnych uczniów uznano: dawanie osobistego przykładu – 25% nauczycieli z LZ i 33,3% z LO, przeciwdziałanie nałogom i używkom, wdrażanie dzieci do zdrowego stylu życia na co dzień – po 8,3% w obu grupach, dążenie do aktywności ruchowej – 33,3% i 16,7%, organizowanie imprez, zajęć sportowych, wykładów, pogadanek propagujących zdrowy styl życia – 41,7% i 25%; 16,7% nauczycieli z LZ wskazało uświadomienie młodzieży, 8,3% nauczycieli LO – kształtowanie nawyków higienicznych. |