Abstrakt: |
Celem badania było poznanie zasięgu używania wybranych substancji uzależniających w środowisku młodzieży szkolnej i akademickiej aktywnej sportowo – w kontekście prezentowanych przez nią opinii o uzależnieniach i substancjach uzależniających. Badaniem ankietowym objęto 177 studentów pierwszego roku AWF w Krakowie (wiek: 19-20 lat; 46,15% kobiet) oraz 53 uczniów klas trzecich i czwartych Szkoły Mistrzostwa Sportowego w Krakowie (17-18 lat; 54,72% dziewcząt). Test stereotypów na temat uzależnień poprawniej napisali badani z AWF – 77,78%, uczniowie SMS – 70,91%; w obu grupach poprawniej odpowiadały kobiety niż mężczyźni, w SMS różnica ta wyniosła 14,11%. Z poglądem, że z piciem alkoholu warto poczekać do pełnoletności, zgodziło się 92,31% badanych z AWF i 58,49% z SMS (72,41% uczennic i 41,67% uczniów); z poglądem, że picie piwa lub wina może prowadzić do uzależnienia – 97,43% i 50,94%. Wszyscy studenci i niemal wszyscy uczniowie rozumieli istotę uzależnienia od alkoholu; 96,97% badanych było świadomych funkcjonowania mechanizmu uzależnienia; 79,49% studentów i 67,83% uczniów uważało, że osoba uzależniona jest w stanie wyzwolić się z nałogu wyłącznie dzięki własnej silnej woli. 97% i 90% stwierdziło, że picie alkoholu nie pomaga w rozwiązywaniu problemów osobistych. 1/2 badanych (68,96% uczennic i 25% uczniów) uznała, że dla dzieci i młodzieży szkodliwe są nawet niewielkie ilości alkoholu i że alkohol w piwie lub winie jest tak samo groźny jak w wódce. 58,97% studentów i 64,15% uczniów nie zgodziło się, że osoby z tzw. mocną głową mogą pić więcej alkoholu (wśród uczniów SMS dziewczęta – 82,76%, chłopcy – 41,67%). 87,18% i 98,11% było świadomych, że dzieci i młodzież powinny konsultować zażywanie leków uspokajających z osobami dorosłymi. 87,18% i 81,13% nie zgodziło się, że dobremu kierowcy wypicie alkoholu nie przeszkadza w prowadzeniu pojazdu. Niebezpieczeństwo uzależnienia wskutek nadużywania piwa i wina dostrzegało 76,19% studentów i 27,78% studentek; zagrożenia charakteryzujące sytuację uzależnienia znało 4,76% i 38,89%. W ciągu miesiąca poprzedzającego badanie kontakt z alkoholem miało 94,87% studentów i 84,9% uczniów (wśród chłopców 20% więcej); średnia liczba kontaktów wynosiła 4,3 razy (mężczyźni – 5,2, kobiety – 3,22) i 3,04 razy (3,22 i 2,86). W obu grupach najczęściej spożywano wódkę i piwo. W SMS ilość spożytego piwa była mniejsza o 22,56%, wina o 67%, wódki o 3%, ilość szampana była większa o 27,27%, koktajli o 49,33%. Mężczyźni spożywali więcej alkoholu różnego rodzaju poza koktajlami; w AWF studenci pili o 66,88% więcej piwa; w SMS uczniowie pili o 75,67% więcej wódki. Palenie papierosów w miesiącu poprzedzającym badanie zadeklarowało 38,46% studentów (44,44% kobiet, 33,33% mężczyzn) i 28,3% uczniów (27,58% i 29,17%), łącznie wypalono odpowiednio 4703 (105,51 na jedną osobę palącą) i 812 sztuk (54,13); w SMS na uczennicę przypadało 34,5 papierosa, na ucznia 76,57. Do kontaktu ze środkami odurzającymi przyznało się 15 mężczyzn z AWF – trzy osoby jednorazowo zażyły amfetaminę i opiaty, 15 wielokrotnie marihuanę. Do użycia substancji odurzających było namawianych 66,67% studentów (44,44% kobiet, 85% mężczyzn) oraz 65% uczennic i 50% uczniów. Wskaźnik odmawiania (stosunek prób namawiania nieudanych do udanych) wynosił 1,09 dla studentów (kobiety – 1,54, mężczyźni – 0,98) i 2,03 dla uczniów (3,76 i 0,62). Próby powstrzymywania rówieśników podejmowało 30,75 % studentów i 35,85% uczniów; współczynniki powstrzymywania (iloraz prób powstrzymywania skutecznych do nieefektywnych) wynosiły 1,43 dla studentów (kobiety – 3,33, mężczyźni – 0,76) i po 0,8 dla uczennic i uczniów. |