Celem badania była próba określenia, czy w warunkach ogólnego wzrostu zainteresowania studiami i masowości kształcenia wyższego: studia postrzegane są w kategoriach autotelicznych, oczekiwania studentów są bardziej konkretne, czy też studia są traktowane jako bliżej nieokreślona inwestycja, czy motywy podejmowania studiów różnicuje kierunek i tryb studiowania. W pierwszym etapie badaniem metodą ankiety audytoryjnej objęto losową próbę grup studenckich z Uniwersytetu Warszawskiego – 1235 osób (35% wszystkich studentów tych kierunków) z pierwszego roku ośmiu wytypowanych kierunków studiów magisterskich prowadzących studia odpłatne), w drugim – 344 osób (46% wszystkich studentów tych kierunków) z pierwszego roku czterech kierunków prowadzących tylko studia nieodpłatne. W obu grupach 51% stanowili mężczyźni; ponad 50% rocznika 1996/1997 i ponad 40% rocznika 1997/1998 było mieszkańcami Warszawy; wykształcenie wyższe mieli odpowiednio rodzice ponad 50% i ponad 40%; 92% stanowili absolwenci liceów; 81% badanych podejmowało studia odpłatne po niedostaniu się na studia bezpłatne. Okazało się, że na oczekiwaniach wobec studiów silnie ważył kierunek: studia jako przygotowanie do pracy naukowej najczęściej postrzegali studenci uniwersyteckich dziedzin wiedzy, najczęściej biologii – 52,8%, do umiejętności samokształcenia – studenci fizyki – 72%, jako przygotowanie menedżerskie – studenci zarządzania – 68%; postrzeganie studiów jako rozwoju intelektualnego nie różnicowało badanych, największe zróżnicowanie wystąpiło w przypadku oczekiwania przygotowania do konkretnego zawodu. Na przykładzie rocznika 1996/1997 zaprezentowano zróżnicowanie oczekiwań przez tryb studiów: przygotowanie do zawodu oraz do pracy naukowej częściej wymieniali studenci wieczorowi – 65,9% i 22,1%, przygotowanie menedżerskie – studenci zaoczni – 27,7%. W analizie czynnikowej tryb studiów różnicował oczekiwania słabo, choć istotnie. Wśród motywów wyboru studiów u osób z kierunków humanistyczno-prawno-społecznych dominowały: zainteresowanie dziedziną wiedzy oraz szansa na wykonywanie ciekawej pracy po studiach, u osób z kierunków przyrodniczych i ścisłych – zainteresowanie wybraną dziedziną; w obu grupach zaobserwowano różnice w zależności od kierunków. Istniały różnice między motywami osób studiujących w różnych trybach (rocznik 1996/1997): studenci zaoczni częściej wskazywali, że studia to możliwość awansu w przyszłej pracy (39%) oraz że dyplom zawsze może przydać się w życiu (60,1%); studenci stacjonarni – że po studiach łatwiej o pracę – 59,1%; studenci wieczorowi częściej wskazywali studia jako drogę do zawodu – 64,2%. W analizie czynnikowej nie odnotowano różnic między trybami studiów.