Celem badania było poznanie rozmiarów drugoroczności w wybranych losowo szkołach regionu północno-wschodniej Polski w latach 1989/1990 – 1994/1995. Badaniem objęto szkoły podstawowe w mieście i na wsi, w których uczyło się w analizowanych latach 184 416 uczniów, w tym 3817 drugorocznych; zastosowano analizę dokumentacji szkolnej, zebrano opinie 390 losowo wybranych nauczycieli dotyczące rozmiarów drugoroczności i wpływu przemian edukacyjnych na kształt tego zjawiska. W badanych szkołach zasięg drugoroczności zmniejszył się; ujawniło się charakterystyczne przesunięcie zjawiska drugoroczności do szkół miejskich; zanikało zjawisko „falowania” wskaźnika drugoroczności; najwyższe wskaźniki występowały w klasach IV-VII, w klasie pierwszej przybierały niepokojąco wysokie parametry, sporadyczne zróżnicowanie odnotowano w klasach ósmych; na badanym terenie opóźnienia dotyczyły głównie matematyki i języka polskiego; niezależnie od środowiska dominujące było zjawisko jednokrotnego powtarzania klasy (89% uczniów drugorocznych); najczęstszym powodem powtarzania klasy były trzy (i więcej) oceny niedostateczne – 46%. Opinie nauczycieli: według około 72% zasięg drugoroczności zmniejszył się, według 15% nie zmienił się, według 8% nie zmalał; po 95% wyrażało opinie, że na minimalizację zjawiska wpłynęło wprowadzenie promocji warunkowej oraz nowej skali ocen; 49% stwierdziło, że przejęcie szkół przez samorządy nie miało wpływu na to zjawisko, 46% – że go nie zmniejszyło; ponad 56% stwierdziło, że nie zmniejszyło go wprowadzenie programów autorskich, prawie 40% stwierdziło brak wpływu; 49% uważało, że autonomia nauczyciela wpływa na ograniczenie drugoroczności, prawie 36% nie dostrzegało tego; połowa stwierdziła, że wpłynęło na to stworzenie klas wyrównawczych, 1/4 była przeciwnego zdania, jedna czwarta uważała, że nie miało to wpływu; wśród przemian edukacyjnych za najistotniejsze dla zjawiska badani uznali: promocję warunkową (ponad 56% dało jej pierwsze miejsce, prawie 40% drugie), rozszerzoną skalę ocen (44% i 51%), tworzenie klas wyrównawczych (3% pierwsze miejsce, 8% drugie, 90% trzecie).