BIBE
polski   english
Strona główna Instytut badań edukacyjnych
BIBE
Evidence Informed Policy
Zobacz również
Nasze strony
O pracowni

Zespół Pracowni BIBE zajmuje się przede wszystkim monitorowaniem i opracowaniem badań za lata 1989-2015 prowadzonych w zakresie szeroko pojętej edukacji.   >> więcej


napisz do nas
bibe@ibe.edu.pl
 
  poprzednie
następne  
 
Obserwuj
Tytuł badania: Postawy uczniów wobec agresji nauczyciela
Instytucja:
Data: wrzesień 1993
Badacz: Maria Dąbrowska-Bąk
Abstrakt:

Celem badania było odpowiedzenie na pytania, jakie postawy wobec agresji nauczyciela przejawiają uczniowie oraz jak różnicują się one w wybranych przez uczniów typach szkół ponadpodstawowych. Badaniem objęto wybraną losowo połowę szkół miasta Poznania, licea ogólnokształcące i zasadnicze szkoły zawodowe, w każdej wylosowano dwie lub trzy klasy pierwsze. Zastosowano ankietę częściowo opartą na narzędziach badań nad przemocą w 1986 r., częściowo odnoszącą się do najczęstszych sytuacji patogennych odnotowanych w pilotażu. Zebrano 1045 ankiet, w zbliżonych ilościach z LO i ZSZ. Przedstawiono analizę na próbie losowo-warstwowej, jej podstawę stanowiła ww. zbiorowość generalna, podzielona na podgrupy wg kryterium typu szkoły, z każdej warstwy pobrano odrębne próby po 100 jednostek. Przeanalizowane pytania dotyczyły agresji nauczyciela, wymuszenia rozbójniczego, dewastacji mienia, drastycznej niesprawiedliwości, zażywania narkotyków; badani mieli odpowiedzieć, co powinni zrobić w takiej sytuacji, a co prawdopodobnie by zrobili i dlaczego, a także czy podobne sytuacje obserwowali w swojej szkole. Rozważania dotyczące postaw wobec agresji oparte na wynikach 91 osób postrzegających szkołę jako źródło przeżyć negatywnych ze względu na postawy nauczycieli i uczniów oraz odnotowujących wyróżnione zjawiska patologiczne na terenie swoich placówek. 54% uczniów LO i 61% ZSZ zgodziło się z opinią, że szkoła jest źródełem strachu i negatywnych przeżyć, nie zgodziło się 29% i 35%, 14% uczniów LO i 1% z ZSZ odpowiedziało, że tak i nie. Najczęściej szkoła była postrzegana jako miejsce drastycznej niesprawiedliwości (46 wskazań w LO i 25 z ZSZ), wymuszeń rozbójniczych (33 i 30), agresji nauczyciela (25 i 20), dewastacji mienia (14 i 16), kontaktu ze środkami odurzającymi (8 i 7). Odpowiedzi negatywnej o sytuacje patogenne w szkole udzieliło około jednej trzeciej badanych. Wypowiedzi uczniów w aspektach powinności i behawioralnym dały się sprowadzić do 3 typów: orientacja „wychowawcza” – kierowanie uwagi w stronę świata dorosłych, głównie dyrektora, również nauczycieli i rodziców (najczęstsza); 2) „kontestacyjna” – pomijanie dorosłych, próba rozwiązania problemu we własnym zakresie (druga co do liczebności), 3) „izolacyjna” – obojętność (najmniej liczebna). Orientację wychowawczą w płaszczyźnie powinności deklarowało prawie jedna trzecia badanych. Młodzież podobnie widziała rolę dyrekcji placówek. Dla uczniów ZSZ dyrektorzy byli niemal jedynymi dorosłymi, do których warto się zwrócić. Młodzież z ZSZ jako możliwą metodę na niewłaściwie zachowanie nauczyciela wskazywała dwukrotnie częściej sprzeciw słowny, tylko ona w płaszczyźnie powinności prezentowała orientację izolacyjną; młodzież z LO nie przewidywała nieinterwencji na etapie powinności. W płaszczyźnie behawioralnej najliczniejsza okazała kategoria kontestacyjna, orientacja wychowawcza spadła o ponad połowę; wzrosła liczba uczniów deklarujących obojętność. Częściej wskazywano na rolę kolegów; młodzież licealna o orientacji kontestacyjnej dwukrotnie częściej miała zamiar zastosować sprzeciw słowny; wśród licealistów przejawiała się orientacja izolacyjna niemal taka sama jak u uczniów ZSZ. Motywy skłaniające uczniów do interwencji w sytuacji opisanej przez test projekcyjny były bardziej zróżnicowane niż motywy za nieinterwencją (tylko kategorie emocji negatywnych). Jedna czwarta uczniów nie potrafiła odpowiedzieć, dlaczego wybiera określony sposób zachowania. Najwyższą rangę uzyskała kategoria odwołująca się do obowiązków nauczyciela i modelu idealnego, następnie do wyobrażeń o obowiązkach i możliwościach świata dorosłych, potem ex aequo do deklarowanych zasad, emocji negatywnych (zemsta, strach), emocji pozytywnych (poczucie własnej wartości).
 

Deskryptory TESE: przemoc, relacja nauczyciel – uczeń, przemoc szkolna, szkoła średnia o profilu zawodowym, szkoła średnia, nauczyciel, uczeń, postawa
TESE descriptors: violence, teacher-student relation, bullying, vocational school, secondary school, teacher, pupil, attitude
Publikacje:
  • Dąbrowska-Bąk, M. (1995). Postawy uczniów wobec agresji nauczyciela. Studia Edukacyjne, 1, 163-175.
 
Tagi
Ostatnie wyszukiwania
Wyszukane słowo Liczba odpowiedzi
 
Strona internetowa współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Baza Informacji o Badaniach Edukacyjnych została stworzona w ramach projektu "BADANIE JAKOŚCI I EFEKTYWNOŚCI EDUKACJI ORAZ INSTYTUCJONALIZACJA ZAPLECZA BADAWCZEGO"