Cele badania: zaprezentowanie organizacji i przebiegu egzaminu gimnazjalnego, w tym charakterystykę narzędzi egzaminacyjnych; prezentacja danych statystycznych dotyczących egzaminu (w tym wyników uczniów i szkół, z uwzględnieniem opanowania sprawdzanych umiejętności); przedstawienie wniosków z przeprowadzonego egzaminu. Powszechny i obowiązkowy egzamin gimnazjalny, jako część zewnętrznego systemu oceniania, składa się z dwóch części (humanistycznej i matematyczno-przyrodniczej) i ma na celu m.in. sprawdzenie opanowania umiejętności i wiadomości określonych w standardach wymagań egzaminacyjnych, wpływanie na proces nauczania – uczenia się poprzez dostarczenie informacji zwrotnej na temat jakości kształcenia, dostarczenie zobiektywizowanej, porównywalnej informacji o osiągnięciach szkolnych uczniów gimnazjów (wykorzystywanej np. podczas rekrutacji do szkół ponadgimnazjalnych). Do egzaminu 26 i 27 kwietnia 2005 r. przystąpiło: w części humanistycznej 539 408 uczniów, w części matematyczno-przyrodniczej 538 211 uczniów w 6319 szkołach. Arkusze egzaminacyjne z części humanistycznej (zawierające 20 zadań wielokrotnego wyboru oraz 13 zadań wymagających samodzielnego sformułowania odpowiedzi) i części matematyczno-przyrodniczej (33 zadania: 25 zamkniętych wielokrotnego wyboru i osiem otwartych) zostały sprawdzone i ocenione na przełomie kwietnia i maja przez egzaminatorów Okręgowych Komisji Egzaminacyjnych. Szczegółowe wyniki egzaminu przesłano do szkół przed zakończeniem roku szkolnego. Sprawozdanie z egzaminu zostało opracowane przez CKE i upublicznione w sierpniu 2005. W celu bardziej miarodajnego porównania wyników całej populacji zdających spośród różnych skal znormalizowanych, wykorzystanych w pomiarze dydaktycznym, badacze wybrali dziewięciostopniową skalę staninową. W części humanistycznej: wyniki uzyskane za zadania wymagające czytania i interpretowania tekstów były wyższe niż za tworzenie własnego tekstu, trudności sprawiały uczniom przede wszystkim zadania wymagające samodzielnego formułowania myśli, redagowania tekstów zgodnych z formą podaną w poleceniu, znaczna część uczniów, podejmując próby rozwiązywania zadań rozszerzonej odpowiedzi, nie potrafiła zapisać swych rozważań poprawnie pod względem językowym, stylistycznym, ortograficznym i interpunkcyjnym, uczniowie z dysleksją wykazali się podobnymi umiejętnościami jak uczniowie bez dysfunkcji. Przy dostosowaniu kryteriów punktowania w zakresie zapisu osiągnęli nawet wyższe wyniki niż ich koledzy bez dysfunkcji. W części matematyczno-przyrodniczej: uczniowie mieli mniej problemów z zadaniami wymagającymi wyszukiwania i stosowania informacji, trudności sprawiały im zadania problemowe, zadania wymagające stosowania terminów, pojęć i procedur z zakresu przedmiotów przyrodniczych oraz wskazywania i opisywania faktów, związków i zależności, w szczególności przyczynowo-skutkowych, funkcjonalnych, przestrzennych i czasowych, szczególnie trudne były dla uczniów zadania sprawdzające umiejętności i wiadomości z obszaru stosowanie zintegrowanej wiedzy i umiejętności do rozwiązywania problemów. Zwraca uwagę, że często osiągnięcie sukcesu utrudniała uczniom nieumiejętność sformułowania i zapisania przemyśleń. W obu częściach egzaminu problemy sprawiały uczniom zadania złożone, za które można było uzyskać większą liczbę punktów.