Przedmiotem badania była szkolna wiedza pojęciowa uczniów klas początkowych (tj.: znajomość zapamiętanych pojęć, rozumienie pojęć, trwałość – nietrwałość przyswojonych pojęć). Cele badania: określenie poziomu i zasobu znajomości pojęć szkolnych jako wiedzy pojęciowej z sześciu głównych przedmiotów nauczania: języka polskiego, matematyki, środowiska społeczno-przyrodniczego, muzyki, plastyki oraz techniki; określenie zależności między zasobem wiedzy pojęciowej a przyjętymi zmiennymi niezależnymi; opracowanie metodyki konstrukcji i zastosowania testów słownikowych do poznawania stanu wiedzy pojęciowej uczniów. Do zmiennych niezależnych zaliczono: płeć uczniów, poziom osiągnięć szkolnych, poziom inteligencji, poziom kwalifikacji zawodowych nauczycieli, staż pracy pedagogicznej nauczycieli, pochodzenie społeczne uczniów, poziom wykształcenia rodziców. Sformułowano siedem hipotez badawczych: płeć nie różnicuje wiedzy pojęciowej uczniów, poziom inteligencji ogólnej wpływa na różnice w wiedzy pojęciowej uczniów, im wyższy poziom osiągnięć szkolnych, tym większa wiedza pojęciowa ucznia z danego przedmiotu, kwalifikacje zawodowe nauczycieli różnicują poziom wiedzy pojęciowej uczniów: im większe kwalifikacje, tym większy zasób wiedzy, uczeń, którego uczy nauczyciel o dłuższym stażu, ma większy zasób wiedzy pojęciowej niż uczeń, którego uczy młody nauczyciel, pochodzenie społeczne w sposób istotny statystycznie różnicuje poziom wiedzy pojęciowej ucznia, rodzaj wykształcenia rodziców wpływa na zasób wiedzy pojęciowej dziecka: im wyższe wykształcenie, tym większy poziom wiedzy ucznia. Do zebrania materiału wykorzystano metody: testową (jako podstawowa metoda badawcza), analizy dokumentacji szkolnej uczniów, rozmowy i wywiadu, statystyczną. Posłużono się testami słownikowymi złożonymi z kilkudziesięciu pojęć dla wszystkich badanych przedmiotów. Do analizy poddano: 2628 arkuszy odpowiedzi testowych, 2628 rysunków człowieka, 2628 danych dotyczących średnich ocen szkolnych, 2628 danych dotyczących pochodzenia społecznego uczniów, 2628 danych dotyczących poziomu wykształcenia rodziców, 101 danych dotyczących kwalifikacji zawodowych nauczycieli, 101 danych dotyczących stażu pracy nauczycieli. Badanie przeprowadzono w 38 szkołach podstawowych, w 101 klasach, w 21 miejscowościach (10 miast i 11 wsi). Łącznie przebadano 2628 uczniów z klas I–III szkół podstawowych. 49,6% stanowiły dziewczynki. W badanej populacji było: 67,3% uczniów z wysokimi osiągnięciami szkolnymi, 47,1% z wysoką inteligencją, 55,8% pochodzących z rodzin inteligenckich, 44,2% pochodzących z rodzin robotniczych. Rodzice 7% dzieci mieli wykształcenie wyższe, 52,5% średnie, 40,5% podstawowe. 906 uczniów uczyli nauczyciele w wyższymi kwalifikacjami zawodowymi, 1087 – z półwyższymi, 635 – ze średnimi. Na podstawie wyników badania stwierdzono, że stan wiedzy uczniów początkowych klas szkoły podstawowej jest średni, czyli dostateczny. Uczniowie opanowali poprawnie 65,3% pojęć z badanych przedmiotów. Najsłabiej wypadła wiedza pojęciowa z muzyki, najlepiej – z matematyki. Najsłabsze wyniki osiągnęli uczniowie klas trzecich, a najlepsze – klas pierwszych. Najwięcej błędów popełniono z języka polskiego, a najmniej – z muzyki. Łącznie analizowano znajomość 600 pojęć. Padło 3086 błędnych odpowiedzi (5,1 błędnej odpowiedzi na jedno pojęcie). Najczęściej uczniowie klas drugich wykazywali się brakiem znajomości określonych pojęć. Okazało się ponadto, że uczniowie lepiej utrwalili pojęcia omówione w semestrze zimowym niż w semestrze letnim. Respondenci wykazali się większą znajomością pojęć konkretnych (71,7% ) niż abstrakcyjnych (61,9%). Najwięcej poprawnych odpowiedzi z pojęć konkretnych uzyskano w zakresie środowiska społeczno-przyrodniczego (77,7%), najmniej – w zakresie techniki (66,7%). Można na tej podstawie stwierdzić, że na zasób wiedzy pojęciowej uczniów wpływają takie zmienne jak: dział zagadnieniowy, czas nauki szkolnej, kategorie pojęć oraz rodzaje pojęć. Badanie nie potwierdziło, by płeć wpływała na poziom szkolnej wiedzy pojęciowej uczniów. Zauważono natomiast istotną różnicę w poziomie wiedzy pojęciowej między uczniami osiągającymi wysokie i niskie wyniki w nauce. Znacząca różnica pojawiła się również między uczniami o wysokim i niskim poziomie inteligencji. Nie zauważono różnicy między uczniami, których rodzice mają wyższe wykształcenie, a uczniami, których rodzice legitymowali się wykształceniem podstawowym. Istotna różnica natomiast pojawiła się między uczniami pochodzącymi z inteligenckiego i robotniczego środowiska. Wysokie kwalifikacje zawodowe nauczycieli w istocie wiążą się z wyższym poziomem wiedzy pojęciowej uczniów. Nieliczne odstępstwa dotyczyły: muzyki i techniki w klasach pierwszych, muzyki w klasach drugich, języka polskiego, plastyki i techniki w klasach trzecich.