Abstrakt: |
Celem badania było prześledzenie losów życiowych byłych wychowanków Państwowego Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego w Jaworzu. W pierwszym etapie badaniami objęto 100 osób, jednak udało się dotrzeć do danych dotyczących karalności z Ministerstwa Sprawiedliwości tylko dla 50 osób, dlatego też tylu badanych znalazło się w drugim etapie. Byli wychowankowie opuścili zakład w latach 1979–1988. Pochodzili z województw: bielskiego, katowickiego, krakowskiego i wrocławskiego. W drugim etapie badania przeprowadzono wywiady na podstawie kwestionariusza – w głównej mierze z rodzinami albo sąsiadami, gdyż większość wychowanków przebywała w zakładach karnych. Na podstawie wyników badania wyróżniono trzy kategorie wychowanków: A – nie popełniali przestępstw, pracowali, prowadzili unormowany tryb życia – siedem osób; B – nie pracowali systematycznie, popełniali czyny chuligańskie, nadużywali alkoholu – 11 osób; C – popełniali przestępstwa, nadużywali alkoholu, przejawiali antyspołeczną postawę, charakteryzowali się negatywnym stosunkiem do pracy i nauki – 32 osoby. Badanie ujawniło, że w rodzinach osób niepoprawionych albo częściowo poprawionych (kategorie B i C) wystąpiło szczególnie duże nagromadzenie czynników demoralizujących, mających wysoce negatywny wpływ na wychowanie, np. alkoholizm, przestępczość, niski poziom socjalny, zaniedbanie dzieci. 82% respondentów – przed pobytem w ośrodku resocjalizacyjnym – popełniało kradzieże, 50% było opóźnionych w szkole, 88% wagarowało, 50% uciekało z domu, 44% nadużywało alkoholu. W ośrodku wychowankowie mogli ukończyć szkołę podstawową, jednak nie zdobywali zawodu. Po opuszczeniu placówki tylko 52% wychowanków zdobyło wykształcenie zawodowe – w tym jedynie 6% z kategorii C. 34% badanych niepoprawionych (kategoria C) przebywało w zakładzie od trzech do siedmiu lat. Tak duży okres izolacji bardzo negatywnie wpłynął na socjalizację tych osób i nieumiejętność adaptacji do środowiska. Badani najczęściej popełniali wykroczenia związane z przywłaszczeniem mienia. 80% nadużywało alkoholu, 58% nie posiadało stałej pracy i tyle samo osób miało kontakty ze środowiskami przestępczymi. 22% badanych niepoprawionych założyło rodziny, pozostali mieszkali nadal z rodzinami. |