Abstrakt: |
Przedmiotem badania była promocja zawodowa utalentowanych absolwentów szkół wyższych. W badaniu wzięli udział pierwsi stypendyści ministra nauki i szkolnictwa wyższego z roku akademickiego 1984/1985. Grupa badanych liczyła 132 osoby. W ramach badania 81,8% stypendystów (w tym: 70,4% mężczyzn i 29,6% kobiet) wypełniło ankietę przesłaną pocztą, następnie przeprowadzono wywiady z nimi i ich przełożonymi. W ostatnim etapie przeprowadzono kolejną ankietę ze stypendystami (grudzień 1989'). Kwestionariusz ankiety zawierał 14 punktów i dotyczył skuteczności działań podejmowanych przez różne urzędy i instytucje, mających na celu zawodową promocję utalentowanych absolwentów. Kwestionariusz ankiety został wypełniony przez 355 absolwentów, wśród nich 54,4% stanowili mężczyźni, 45,6% zaś – kobiety. Wśród stypendystów, których objęto ankietą w pierwszym etapie badania, 40,8% było studentami uniwersytetów, 25% politechniki albo innej uczelni technicznej, 12% uczelni ekonomicznych, 6,% uczelni pedagogicznych, 15,7% uczelni rolniczych. Wśród absolwentów 47,9% ukończyło uniwersytety, 27,6% politechniki albo inne uczelnie techniczne, 7,1% uczelnie ekonomiczne, 6,4% uczelnie pedagogiczne, 11% uczelnie rolnicze. 307 absolwentów w czasie badania było zatrudnionych w miejscach związanych z nauką (62,9%), oświatą (9,1%). 0,3% posiadało własną firmę. Wśród studentów z pierwszego etapu badania 75 osób miało zatrudnienie. 37,1% stypendystów oraz 36,9% absolwentów uzyskało pracę dzięki staraniom albo propozycjom uczelni. 23,6% stypendystów oraz 20,6% absolwentów znalazło zatrudnienie dzięki własnym poszukiwaniom. 21,3% stypendystów oraz 14,3% absolwentów otrzymało pracę na podstawie konkursu. 14,7% stypendystów i 16,3% absolwentów twierdziło, że zatrudnienie znaleźli dzięki znajomościom albo przez przypadek. Ponad 60% absolwentów deklarowało, że praca jest zgodna z ich wykształceniem, jednak tylko co trzeci absolwent był zadowolony ze swojej pracy (35% wybrało odpowiedź: raczej tak). 36% badanych z końcowego etapu twierdziło, że ich obecna praca jest zgodna z oczekiwaniami (43,8%: raczej tak). 27,2% absolwentów skarżyło się na niskie wynagrodzenie, 17,9% na braki warsztatowe i złe warunki pracy, 17,9% na przydział obowiązków, 13% na brak perspektyw. Prawie połowa badanych z tej grupy twierdziła, że ich warunki materialne są średnie, 39,8% określiło swoją sytuację jako bardzo złą. Wśród stypendystów 44,3% osób było zadowolonych z pracy. 15% badanych z tej grupy było zadowolonych ze swoich zarobków. 39,3% badanych twierdziło, że postawa ich pracodawców wobec osób wybitnych jest pozytywna, 37,1% wskazywało zaś na negatywne nastawienie wobec utalentowanych absolwentów. 37% badanych uznało, że ich zakład pracy potrafi wykorzystać możliwości utalentowanych pracowników. 57,4% stypendystów nie miało jeszcze żadnych formalnych osiągnięć zawodowych. Mimo to wyniki badania pokazały, że absolwenci szkół wyższych, którzy otrzymywali stypendia ministra edukacji za wybitne osiągnięcia w nauce, mieli silnie i precyzyjnie ukierunkowane aspiracje zawodowe. |