Abstrakt: |
Przedmiotem badania był poziom przystosowania społecznego uczniów niepełnosprawnych umysłowo w stopniu lekkim, kończących szkołę podstawową. W badaniu wzięło udział 30 uczniów ze szkoły podstawowej specjalnej. W grupie kontrolnej znalazło się tyle samo osób o prawidłowym rozwoju umysłowym. Badaniom poddano poziom przystosowania upośledzonych uczniów w zakresie motywacji do nauki, uspołecznienia, samokontroli oraz odpowiedzialności. Próbowano również scharakteryzować zaburzenia przystosowania społecznego w badanej populacji, zwłaszcza jeśli chodzi o zachowania antyspołeczne, zainteresowania seksualne oraz zachowania nadmiernie hamowane. Do pomiaru wykorzystano Arkusz zachowania się ucznia Barbary Markowskiej oraz Skalę zachowania przystosowawczego K. Nihiry, R. Fostera, M. Sellehaasa, H. Lelanda. 66,7% niepełnosprawnych uczniów posiadało niską motywację do nauki, 26% zaś – bardzo niską. Żaden z badanych nie wykazywał się motywacją wysoką, którą w grupie kontrolnej ujawniło aż 60% dzieci. 83,3% upośledzonych dzieci uzyskało bardzo niski wynik charakteryzujący stopień uspołecznienia (w grupie kontrolnej: 46,7% uzyskało wynik wysoki, 53,3% bardzo wysoki). 30% badanych upośledzonych umysłowo ujawniło bardzo duże zainteresowanie kwestiami seksualnymi, 63,3% zaś – duże (w grupie kontrolnej nie było ucznia, którzy interesowałby się sprawami seksualnymi w stopniu bardzo wysokim albo wysokim; przeciętne zainteresowanie ujawniło 40% respondentów). Ponadto uczniowie upośledzeni – w porównaniu z grupą kontrolną – charakteryzowali się znacznie większym przyhamowaniem, nie podejmowali tak dużej inicjatywy co do organizowania dla siebie zabaw albo innych czynności, bez tak dużego zaangażowania w rozwijaniu własnych zainteresowań albo działań na rzecz rówieśników. Wyraźnie gorzej planowali i wykorzystywali swój wolny czas; rzadziej dołączali do prac albo czynności, w których brali udział ich koledzy. Na niższe niż w grupie kontrolnej wyniki w zakresie poziomu samokontroli miały wpływ: struktura psychofizyczna, środowisko rodzinne oraz negatywne doświadczenia w kontaktach z innymi osobami. Korzystny wpływ na pracę rewalidacyjną z dziećmi upośledzonymi miałyby takie czynności jak: uświadomienie pedagogiczne rodziców, wczesne rozpoznanie stopnia niepełnosprawności ucznia, ustalenie indywidualnego poziomu wydolności układu nerwowego dziecka, uodpornienie ucznia na sytuacje wywołujące stres i frustrację. |