Abstrakt: |
Przedmiotem badania były inicjacja narkotyczna i alkoholowa oraz przemoc w środowisku rodzinnym i szkolnym uczniów ostatnich klas szkoły podstawowej i szkół ponadpodstawowych z Lublina. Badaniem objęto 300 osób, z czego 100 stanowili ośmioklasiści (średnia wieku 13,6 roku), 100 – uczniowie liceów ogólnokształcących (średnia wieku 16,34) oraz 100 – uczniowie zasadniczych szkół zawodowych (średnia wieku 16,21). 34% próby stanowiły dziewczęta, a 66% chłopcy. 12% badanych mieszkało w bursach lub internatach. Rodzice badanych mieli najczęściej wykształcenie średnie (28% matek i 26% ojców). Do najpopularniejszych zainteresowań młodzieży należała muzyka (88%). 47% uczniów posiadało sprecyzowane plany życiowe, a 40% chciało wykonywać zawód, którego uczyli się w szkole. 49% uważało się za osoby szczęśliwe, a za nieszczęśliwe lub bardzo nieszczęśliwe – około 10%. Zdecydowane zadowolenie ze swojego życia deklarowało 61% badanych, najczęściej ośmioklasiści. Na czele hierarchii wartości badanej młodzieży znajdowała się rodzina (47%), następnie miłość i szczęście oraz przyjaźń i zdrowie. Do środków, za pomocą których badani planowali osiągnąć swoje cele, zaliczono dobrą naukę w szkole (33%) oraz pomoc rodzinie i posłuszeństwo wobec rodziców (11%). Znaczna większość badanych deklarowała dobre stosunki z rodzicami (szczególnie z matką), choć jednocześnie około 15% stwierdziło występowanie przemocy w domu rodzinnym. Zaledwie 3% badanych określiło swoje relacje z innymi ludźmi jako zdecydowanie złe, a 42% stwierdziło kategorycznie, że dorośli nie potrafią ich zrozumieć. Duża część uczniów, szczególnie z liceów (65%), poinformowała o negatywnych doświadczeniach związanych ze szkołą. Co drugi badany stwierdził, że znalazł w szkole nauczyciela, z którym mógłby się zaprzyjaźnić (67%). Do osób pomocnych w trudnych sytuacjach uczniowie zaliczyli rodziców (46%) oraz przyjaciół (41%). 80% badanych przyznało się do spożywania alkoholu (najczęściej uczniowie szkół zawodowych, najrzadziej – ośmioklasiści). Większość badanych sięgnęła po alkohol w szóstej lub siódmej klasie szkoły podstawowej. Najbardziej popularnym napojem alkoholowym było piwo. 22% uczniów przyznało się, że co najmniej raz upiło się do nieprzytomności. Nigdy nie upijało się 57% badanych, 22% robiło to bardzo rzadko, 18% często. 3% respondentów poinformowało o trudnościach życiowych z powodu picia alkoholu. Za spożywaniem alkoholu podczas spotkań towarzyskich opowiedziała się jedna trzecia badanych. Pierwszy kontakt z narkotykami miało za sobą 30% uczniów (najczęściej licealiści, najrzadziej ośmioklasiści). Do pierwszego zażycia dochodziło na ogół w tym samym wieku, co w przypadku alkoholu. 75% badanych w ogóle nie sięgało po narkotyki, a wśród tych, którzy sięgnęli, najwięcej znalazło się osób, które zrobiły to tylko raz w życiu. Najczęściej zażywano marihuanę (37%) i amfetaminę (19%). O trudnościach życiowych z powodu zażywania narkotyków poinformowało 2% badanych. 40% uczniów umiało wskazać, kto w ich szkole zażywa narkotyki (najczęściej w szkołach podstawowych i liceach). Ok. połowa badanych zadeklarowała, że mogliby wejść w posiadanie narkotyków w środowisku szkolnym, najczęściej licealiści i uczniowie szkół zawodowych (55%). 35% badanych miało do czynienia z możliwością otrzymania narkotyków za darmo, na ogół byli to uczniowie liceów i szkół zawodowych. Najczęściej zaopatrywano się w narkotyki na terenie dyskotek i klubów oraz na innych imprezach młodzieżowych. 76% badanych wypowiedziało się na temat szkodliwości narkotyków. Do najbardziej szkodliwych zaliczono heroinę, kokainę, LSD i amfetaminę. Jako najczęstszy powód sięgania po narkotyki wymieniono namowę kolegów (62%), problemy osobiste (55%) i nieporozumienia rodzinne (42%). Do najskuteczniejszych metod profilaktycznych zaliczono szerzenie mody na „niećpanie” (46%), ostre zakazy i kary proponowała jedna piąta badanych, szerzenie wiedzy na temat uzależnień – jedna trzecia. |