Abstrakt: |
Badanie miało na celu identyfikację oczekiwań zawodowych studentów Szkoły Wyższej Handlowej, materializujących się w postaci kształcenia specjalistycznego. Za pomocą ankiety audytoryjnej przebadano 826 studentów czwartego roku studiów. Wskaźnik zwrotu ankiet wyniósł 32,8%. Wyniki badania ujawniły, że wśród badanych dominowały dwie grupy motywów podjęcia studiów w SGH – instrumentalne (nastawienie na przyszłe korzyści zawodowe) oraz autoteliczne (nastawienie na studiowanie samo w sobie jako wartość). Oczekiwania zawodowe badanych dotyczyły najbardziej rentownych branż i rodzajów działalności gospodarczej oraz najlepiej opłacanych rodzajów pracy. Największą zaletą wyższego wykształcenia było zdaniem badanych uzyskanie praktycznych umiejętności, najniższą rangę przypisano kształtowaniu postaw. W przypadku znakomitej większości badanych występowała zgodność między treścią przyszłej pracy a studiowanym kierunkiem. Oczekiwania studentów w stosunku do przyszłego stanowiska były wyraźnie zróżnicowane w przeciwieństwie do jednolitych wyobrażeń o rodzaju wykonywanej pracy, rodzaju firmy, lokalizacji miejsca pracy czy branży gospodarki. Badani traktowali studia na SGH jako drogę do określonego zawodu, czyli na ogół menedżera, specjalisty w zakresie biznesu/rachunkowości/finansów czy doradcy gospodarczego. Dominującą orientację dydaktyczną studentów SGH wyznaczały trzy kierunki studiów – finanse i bankowość oraz dwa kierunki z zakresu zarządzania i marketingu. Mniejszą popularnością cieszyły się kierunki semiprofesjonalne i akademickie, jak MSGiP, MISI, gospodarka publiczna czy ekonomia, a w związku z tym również zawód ekonomisty czy polityka gospodarczego. W doniesieniu przedstawione zostało także badanie, za cel którego przyjęto diagnozę zainteresowań poznawczych studentów Studium Podstawowego SGH jako wyznacznika popytu społecznego (zespolonego popytu indywidualnego) na wyższe studia ekonomiczne, aktywności poznawczej studentów oraz wyboru kierunku studiów. Zakres tematyczny badania obejmował następujące zagadnienia: cele kształcenia Studium Podstawowego (SP) realizowane przez poszczególne dyscypliny ujęte w planie studiów; poziom i struktura rodzajowa zainteresowań sprzyjających studiowaniu dyscyplin SP; modyfikacje treści programowych stosownie do postulatów i oczekiwań studentów; zainteresowanie studentów założonymi efektami kształcenia w zakresie wiedzy, zdolności i umiejętności, przejawy zainteresowań studentów; przedsięwzięcia dydaktyczne ukierunkowane na rozbudzenie lub rozwój zainteresowań; kryteria oceny stosowane na egzaminie końcowym; zainteresowania jako przesłanka wyboru kierunku studiów; elementy preorientacji kierunkowej w programie SP; szerokie obszary wiedzy ekonomicznej jako domeny zainteresowań studentów SP; zainteresowanie studentów wybranymi atrybutami i aspektami treści programowych dyscyplin SP, z uwzględnieniem ekonomii jako dyscypliny dydaktycznej (zainteresowanie orientacjami programowymi i działami szczegółowymi ekonomii). Badanie miało charakter cenzusowy. Ankieta pocztowa została skierowana do wszystkich wykładowców Studium Podstawowego (zbiorowość wyjściowa liczyła 186 nauczycieli akademickich). Zbiorowość respondentów tworzyło 64 wykładowców reprezentujących wszystkie 15 przedmiotów wykładanych na SP; osiągnięto wskaźnik zwrotu ankiet ponad 34%. Na podstawie wyników sformułowano następujące ustalenia: inwentarz hipotetycznych zainteresowań poznawczych studentów sprzyjających powodzeniu w studiowaniu dyscyplin SP zawierał wielce zróżnicowane zainteresowania, usytuowane w obszarze problemowym wielu dyscyplin, takich jak: ekonomia, matematyka, nauki społeczne, informatyka, filozofia, nauki polityczne, prawo; dominującą kategorię studentów SP, w opinii wykładowców, stanowili studenci zainteresowani karierą zawodową (przewaga pragmatyzmu postaw studenckich nad dążeniem do rozwoju intelektualnego); preferowanymi przez studentów celami studiowania (wyróżnionymi efektami kształcenia), w opinii wykładowców, były: rozwiązywanie problemów oraz umiejętności specjalistyczne; przedmiot zainteresowań studentów koncentrował się wokół trzech obszarów wiedzy ekonomicznej i pokrewnej: biznesu (nauk o przedsiębiorstwie), ekonomii stosowanej i informatyki gospodarczej; wśród studentów SP zaobserwowano prymat orientacji programowych o charakterze aplikacyjnym nad orientacjami programowymi związanymi z: teorią dyscyplin ekonomicznych, wiedzą normatywną, formalizacją i instrumentalizacją treści kształcenia. |