Głównym celem badania było ustalenie związku wybranych czynników kontekstowych z rezultatami egzaminu gimnazjalnego. Jedną z metod badania była ankieta (większość pytań zawierała skalę Likerta). Ankietą objęto 560 uczniów klas trzecich z sześciu gimnazjów na terenie powiatu P oraz 65 uczniów z gimnazjum GX z innego powiatu. Uczniów badanego powiatu P (w którym wyniki na egzaminie gimnazjalnym były niskie w latach 2002-2006) porównano z uczniami wybranego gimnazjum GX z innego powiatu (o wyższych wynikach uzyskiwanych na egzaminie, ale o porównywalnych warunkach pracy szkoły). Badaczki chciały uzyskać odpowiedzi na następujące pytania: jak organizacja pracy szkoły wpływa na wyniki egzaminu gimnazjalnego, jak organizacja i przebieg procesu kształcenia wpływają na wyniki egzaminu gimnazjalnego, jak cechy indywidualne i środowisko życia ucznia wpływają na osiągnięcia edukacyjne, a w szczególności na wyniki egzaminu gimnazjalnego. Wyniki badania przeanalizowano w trzech obszarach: atmosfera pracy szkoły, przebieg procesu kształcenia, działania na rzecz przygotowania uczniów do egzaminu. Na podstawie wyników badania stwierdzono, że nie ma prostej zależności między organizacją pracy szkół, stylami nauczania a rezultatami egzaminu gimnazjalnego. Analiza wyników badania wskazuje, że przyczyn niskich wyników egzaminu gimnazjalnego w powiecie P należy szukać przede wszystkim w środowisku społeczno-ekonomicznym rodzin uczniów (wysokie bezrobocie, patologie rodzinne, zła sytuacja materialna). Sformułowano ponadto rekomendacje pozwalające na podwyższenie poziomu powiatu P w wynikach z egzaminu gimnazjalnego, m.in.: uwzględnienie w zasadach doboru uczniów do poszczególnych klas, poza kryteriami organizacyjnymi, również kryteria osobowe tak, aby w każdej klasie znajdowali się uczniowie o zróżnicowanych możliwościach edukacyjnych i różnorodnych warunkach życia, monitorowanie atrakcyjności lekcji, umożliwienie uczniom zdolnym rozwijania zainteresowań, zwrócenie uwagi na prawidłową współpracę rodziców ze szkołą.