Abstrakt: |
Celem badania było uzyskanie informacji o wybranych czynnikach mogących wpływać na wybór zajęć lekcyjnych i pozalekcyjnych z języków obcych przez młodzież klas ósmych ze szkół podstawowych i klas pierwszych z liceów ogólnokształcących w roku szkolnym 1990/1991. Badaniem objęto dobranych według losowania warstwowego: 700 ósmoklasistów SP z 34 szkół w miastach średniej i dużej wielkości i na wsiach, 300 pierwszoklasistów z 10 LO w miastach, 75 nauczycieli z SP i 40 nauczycieli z LO. Posłużono się metodą sondażu diagnostycznego, techniką ankiety (dla uczniów i nauczycieli) i wywiadu (z uczniami, nauczycielami i rodzicami). Stwierdzono, że wykształcenie rodziców i jego rodzaj oraz pochodzenie społeczne ucznia mają wpływ na wybór lektoratów i zajęć pozalekcyjnych z języków angielskiego i niemieckiego oraz korzystanie z pomocy korepetytorów. Zainteresowanie językami angielskim i niemieckim przejawiane przez uczniów było wysoko skorelowane z wykształceniem rodziców (zwłaszcza ojca) i znajomością języków obcych przez rodziców (zwłaszcza języka angielskiego). Wpływ osiągnięć szkolnych na wybór zajęć językowych był przeciętny. Widoczna była tendencja do częstszego korzystania z pozalekcyjnych zajęć językowych w szkole niż poza nią. Niska samoocena sprawności językowych (komunikacyjnej, mówienia, pisania) była w wysokim stopniu skorelowana z deklarowanymi przez uczniów trudnościami w nauce języków obcych oraz ich osiągnięciami szkolnymi w tym zakresie. Z wyborami zajęć przez uczniów LO były skorelowane metody nauczania stosowane przez nauczycieli oraz ich wiek i staż pracy. Nikły i słaby wpływ wywierały: płeć ucznia, tygodniowy wymiar godzin zajęć koła językowego, środowisko lokalne, liczba godzin samokształcenia językowego, osobowość nauczyciela, atrakcyjność zajęć i formy dydaktyczne, samoocena sprawności czytania w języku obcym. Zaznaczała się tendencja do postrzegania konieczności kształcenia językowego na poziomie szkoły ponadpodstawowej i wyższej. Odnotowano wpływ miejsca zamieszkania na językowe aspiracje oświatowe młodzieży. |