Celem badania było ustalenie, na ile można mówić o wiarygodności wyników sprawdzianu po szkole podstawowej. Analizie poddano wyniki powtórnego badania przeprowadzonego w dwóch szkołach podstawowych, znajdujących się na terenach wiejskich województwa świętokrzyskiego. Badanie odbyło się półtora miesiąca po terminie właściwego egzaminu (8 kwietnia 2008); wykorzystano ten sam arkusz testowy Jasne jak słońce. W powtórnym badaniu wzięło udział 37 uczniów. Założono wstępnie, że należy wątpić w wiarygodność wyników sprawdzianu po szkole podstawowej m.in. z powodu nagminnego oszustwa, polegającego na dyktowaniu prawidłowych odpowiedzi uczniom przez nauczycieli oraz podawaniu przez nich konkretnych wskazówek udzielania odpowiedzi na pytania otwarte. Dla zilustrowania tego procederu wykorzystano przykład dwóch szkół wiejskich. Niemal każdy uczeń uzyskał wynik niższy w porównaniu z pierwotnym terminem. Świadczyć to mogło o nierzetelnym przeprowadzeniu sprawdzianu i złamaniu procedur przez zespoły nadzorujące. Wątpliwości wzbudziła również rzetelna i obiektywna ocena zadań otwartych (obliczono wskaźnik surowości oceniania zadań otwartych w zespołach egzaminatorów OKE Łódź). Wysunięto postulat zapewnienia obiektywności sytuacji egzaminacyjnej we wszystkich placówkach oraz zniwelowanie tzw. efektu egzaminatora.