Abstrakt: |
Badanie dotyczyło funkcjonowania systemu kształcenia zawodowego w Polsce, w tym m.in. zmian form własności w szkolnictwie zawodowym, zmian kierunków i form kształcenia młodzieży, finansowania kształcenia zawodowego, udziału władz lokalnych i pracodawców w procesie kształcenia zawodowego itd. W badaniu posłużono się ankietą skierowaną do kuratorów oświaty, a także analizą materiałów przygotowanych przez MEN, danymi Głównego Urzędu Statystycznego i urzędu pracy. Sieć szkolnictwa zawodowego była nierównomierna i najbardziej rozbudowana w województwach zurbanizowanych. W latach 1990-1992 pojawiły się niepubliczne szkoły zawodowe, których 20 września 1992 roku było 131 (1,7% wszystkich tego typu szkół) – przyrost ten był wyraźnie mniejszy niż w przypadku liceów ogólnokształcących. Jedynie 10 niepublicznych szkół zawodowych prowadzonych było przez samorządy. W publicznych zasadniczych i średnich szkołach zawodowych dominował techniczny profil kształcenia. W publicznych szkołach policealnych dominowały kierunki medyczne. Z kolei szkoły niepubliczne przygotowywały młodzież do pracy w szeroko pojętych usługach. W roku szkolnym 1991/1992 blisko 20% szkół zawodowych podlegało innym ministerstwom niż MEN. W latach 1990-1992 zlikwidowano 383 szkoły przyzakładowe, z czego większość przejęta została przez kuratoria oświaty. Przyczyną likwidacji były na ogół problemy finansowe zakładów pracy. Wszystkie kuratoria oświaty współpracowały z wieloma partnerami społecznymi, a zakres tej współpracy był bardzo szeroki. Szkolnictwo zawodowe przystosowywało się do gospodarki rynkowej m.in. poprzez próbne wdrożenia dokumentacji programowych w nowych zawodach i specjalnościach, modernizację praktycznej nauki zawodu i pracy warsztatów szkolnych, programów autorskich czy tworzenie liceów ogólnokształcących przy szkołach zawodowych. Większość kuratoriów oświaty opowiedziała się za wprowadzeniem projektu nowego systemu kształcenia zawodowego, opracowanego przez MEN, choć tylko 28 kuratoriów wydało o tym projekcie pozytywną opinię i widziało możliwość jego realizacji w swoim województwie. Kuratorzy postulowali, by nauka w szkole zawodowej kończyła się egzaminem maturalnym równoważnym z maturą w liceum ogólnokształcącym. |