Projekt miał na celu rzetelne zdiagnozowanie stanu przygotowania nauczycieli języków obcych i uczniów do egzaminu zewnętrznego po szkole gimnazjalnej. Badacze, po szczegółowym omówieniu zagadnienia oraz uzasadnieniu wyboru obszaru badań i przedstawieniu celów badawczych, zaprezentowali stan upowszechniania informacji o egzaminie gimnazjalnym w Polsce (źródła i przepływ informacji, jej przedmiot, skutki ogłoszenia obowiązku zdawania języka obcego na egzaminie gimnazjalnym, rola standardów egzaminacyjnych w ewaluacji systemu kształcenia). Przeprowadzono analizę ilościową i jakościową testu diagnostycznego (opis testu diagnostycznego z języka angielskiego i niemieckiego). Poza tym scharakteryzowano grupę zawodową nauczycieli języków obcych (kapitał ludzki nauczycieli języków obcych, czynniki strukturalne, relacje z innymi uczestnikami procesu nauczania i wychowania, perspektywy zawodowe). Wykorzystane metody badawcze: pięć rodzajów kwestionariuszy do zbierania danych, trzy rodzaje ankiet, dwa rodzaje formularzy wywiadów, dwa rodzaje testów (standaryzacyjny i diagnostyczny). W badaniu wzięli udział: uczniowie, nauczyciele, dyrektorzy (w sumie 1349 osób) ze szkół gimnazjalnych w całej Polsce (po 10 placówek z każdego województwa), dobranych ze względu na położenie szkoły (miasto, wieś) oraz wielkość miast (małe, średnie lub wielkie). Próbę uczniów dobrano losowo (po 30 uczniów z każdej szkoły). Badanie składało się z trzech integralnych części: funkcjonowanie informacji o egzaminie z języków obcych na poziomie gimnazjum, pomiar: diagnoza wiadomości i umiejętności uczniów klas trzecich, część socjologiczna: zakładała stworzenie statystycznego profilu nauczyciela języka obcego. Wnioski sformułowane na podstawie wyników badania dotyczyły: stanu osiągnięć językowych uczniów klas drugich gimnazjów, upowszechniania informacji o zewnętrznym egzaminie z języków obcych, osadzenia roli nauczyciela. Główna i najważniejsza konkluzja: wbrew obiegowej opinii uczniowie lubią uczyć się języków obcych, szczególnie jeżeli lekcje obfitują w ćwiczenia kształtujące sprawność mówienia w danym języku.