Abstrakt: |
Celem badania było zgłębienie problematyki stosowania gier dydaktycznych w szkole specjalnej dla dzieci lekko upośledzonych umysłowo na tle zmian zaistniałych w oświacie. Zamierzano odpowiedzieć na pytania: czy kwalifikacje z zakresu pedagogiki specjalnej (specjalność oligofrenopedagogika) oraz staż pracy w szkolnictwie mają znaczenie w wyborze metod nauczania dzieci upośledzonych umysłowo, szczególnie gier dydaktycznych; które spośród metod gier dydaktycznych są najczęściej stosowane; czy istnieje powiązanie przedmiot nauczania – metoda gier dydaktycznych; czy istnieje powiązanie ogniwo procesu kształcenia – metoda gier dydaktycznych. Badaniem objęto 164 nauczycieli klas I-VIII szkół podstawowych specjalnych dla osób lekko upośledzonych umysłowo z Łodzi, dawnych województw łódzkiego i skierniewickiego: 30 nauczycieli nauczania początkowego, 29 języka polskiego, 28 matematyki, 26 przyrody, 26 historii, 25 geografii. Zastosowano sondaż diagnostyczny z wykorzystaniem kwestionariusza ankiety i obserwację lekcji. Stosowanie metod gier dydaktycznych kilka razy w tygodniu deklarowało 73,3% nauczycieli klas niższych i 64,1% klas wyższych. W hierarchii metod nauczania w klasach niższych metody te zajmowały piąte miejsce (za pokazem, metodą zajęć praktycznych, pogadanką, pracą z książką), w klasach wyższych trzecie (za pracą z książką i pogadanką) na 11 możliwych. Wysokie kwalifikacje w zakresie oligofrenopedagogiki wpływały korzystnie na częstotliwość wyboru metody gier dydaktycznych. W klasach niższych stosowało je 78,2% nauczycieli z kwalifikacjami (w tym 73,9% często i 4,3% bardzo często) i 57,1% nauczycieli bez kwalifikacji; rzadko stosowało je 21,7% nauczycieli z kwalifikacjami i 42,8% bez kwalifikacji. W klasach wyższych często i bardzo często stosowało metody gier dydaktycznych 75% nauczycieli z kwalifikacjami i nikt z niższym wykształceniem; sporadyczne wykorzystywanie deklarowało odpowiednio 25% i 95%. W klasach niższych najczęściej metody te stosowali nauczyciele pracujący do pięciu lat oraz powyżej 20 lat; w klasach wyższych pracujący do pięciu lat. Spośród metod gier dydaktycznych za najbardziej przydatną do realizacji treści humanistycznych nauczyciele uznali inscenizację (stosowało ją 93-100%) i sytuacyjną (75-80%); do nauczania środowiska, przyrody, geografii – giełdę pomysłów (40-90%). W nauczaniu matematyki 76,6% nauczycieli klas niższych i 95,2% wyższych korzystało z metody gier logicznych. W klasach niższych nauczyciele najczęściej stosowali metody gier w etapie kojarzenia (86,5%) i ekspresji (79,3%); w klasach wyższych w ogniwach utrwalanie materiału – 95%, kształtowanie umiejętności i nawyków – 79,9%, wiązanie teorii z praktyką – 69,53%. Stwierdzono, że widać zdecydowaną poprawę w stosowaniu przez nauczycieli metody gier dydaktycznych, stała się popularna, nauczyciele wykorzystują ją często i świadomie. |