Celem badania było określenie rozmiaru zaburzeń mowy i ukazanie, jaką formę dźwiękową przybierają wypowiedzi uczniów z rozpoznaną dysfunkcją mowy, zakłócającą bądź uniemożliwiającą porozumiewanie się z otoczeniem. Badaniem objęto 112 uczniów w wieku od 8 do 10 lat z różnych środowisk, uczęszczających do klas pierwszych losowo wybranych szkół specjalnych dla lekko upośledzonych umysłowo z Krakowa, Tarnowa, Frysztaka, Mielca, Nowego Sącza; w wyniku etapu przesiewowego do grupy podstawowej zakwalifikowano 65 uczniów (38 chłopców, 27 dziewcząt; iloraz inteligencji 55-67; wiek 8,7-9,6 roku), do grupy kontrolnej 47 (39 chłopców, 8 dziewcząt). Zastosowano analizę wypowiedzi zarejestrowanych na taśmie magnetofonowej (omawianie przez uczniów obrazka), wywiad z nauczycielem, analizę dokumentów. Stwierdzono istnienie 10 podgrup różniących się stopniem opanowania mowy i stopniem złożoności jej wad: wymowa poprawna – 14 dzieci, bełkot – 11, seplenienie – 10, niepłynność wymowy – 8, bełkot z obniżeniem percepcji słuchowej, cechy wymowy dziecinnej, rynolalia – wady rozwojowe – 5 z każdą z tych wad, rotacyzm, wymowa bezdźwięczna – 3 z każdą, zespół wad uniemożliwiający rozumienie wypowiedzi – jedno dziecko z takim zaburzeniem. W wypowiedziach dzieci pojawiały się błędy ortofoniczne i ortoepiczne; błędy tego rodzaju były charakterystyczne dla ogółu uczniów niezależnie od poziomu rozwoju mowy; podano liczne przykłady błędów wymowy. Niepłynność wymowy rozpoznawano częściej u chłopców i dzieci młodszych. U uczniów z zaburzeniami mowy obu grup odnotowano tendencje do aprozodii. W grupie podstawowej częściej rozpoznawano pararotacyzm. Wypowiedzi dotyczące obrazka były ubogie pod względem treści i formy językowej, u dzieci obserwowano słabe zaangażowanie emocjonalne podczas opowiadania; bardziej ekspresywne i bogatsze były wypowiedzi na temat wakacji lub ferii. Stwierdzono, że system językowy badanych był znacznie opóźniony i porównywalny z rozwojem dzieci w wieku czterech, pięciu lat. Sformułowano postulaty dotyczące wspierania rozwoju mowy dzieci upośledzonych intelektualnie.