Abstrakt: |
Celem badania była charakterystyka postaw rodzicielskich matek dzieci niepełnosprawnych uczących się w systemie integracyjnym oraz porównanie ich z postawami matek dzieci zdrowych uczęszczających do szkół masowych oraz z postawami matek dzieci niepełnosprawnych uczęszczających do szkoły specjalnej. Badaniem objęto 60 matek dzieci uczących się w szkole specjalnej dla upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim, 40 matek dzieci uczących się w szkole ogólnodostępnej, 18 matek dzieci z klas integracyjnych (wiek dzieci: od 8 do 14 lat; średni wiek matek: 38-39 lat). Zastosowano Kwestionariusz dla Rodziców M. Ziemskiej, ankietę własnej konstrukcji. Badane postrzegały swoje postawy rodzicielskie głównie jako prawidłowe; oceniło się tak 91% matek dzieci zdrowych, 78,5% matek dzieci z klas integracyjnych i 58,8% matek dzieci ze szkoły specjalnej; jako pobłażliwe oceniło się odpowiednio 9%, 14,3%, 31,4%. Stwierdzono, że samoocena matek nie pokrywała się z postawami kwestionariuszowymi. Matki dzieci z klas integracyjnych w najmniejszym stopniu akcentowały przewagę, cechował je zrównoważony stosunek emocjonalny do dziecka, ich kontakt z dzieckiem był pełen ciepła; w skali bezradności zajęły najwyższe miejsce. Postawy rodzicielskie matek dzieci pełnosprawnych i niepełnosprawnych różniły się statystycznie; matki dzieci upośledzonych w stopniu lekkim charakteryzował większy dystans do dziecka, okazywały mu mniej czułości, miały tendencję do przesadnej czułości i dużej koncentracji na dziecku, przejawiały większą bezradność wychowawczą, niepokój i napięcie. Matki dzieci uczących się w szkole specjalnej często przejawiały rozchwiane emocje. Matki dzieci z klas integracyjnych były podobne do matek dzieci ze szkół specjalnych w zakresie poczucia bezradności wobec problemów dziecka, w pozostałych wymiarach różniły się w sposób statystycznie istotny; poza wyższym poczuciem bezradności miały zbliżone postawy do ujawnianych przez matki dzieci pełnosprawnych. 43% matek dzieci ze szkół specjalnych zapisałoby swoje dziecko do klasy integracyjnej; 37% uważało, że dziecko niepełnosprawne dobrze czuje się w takiej klasie; 32% uważało, że forma integracyjna nie jest odpowiednia dla ich dziecka; 37% uważało, że kształcenie integracyjne najlepiej przygotowuje dziecko niepełnosprawne do życia; 23% uważało, że najlepszą placówką jest szkoła specjalna. 50% matek dzieci niepełnosprawnych przyznało, że na przestrzeni lat ich postawa wobec dziecka zmieniła się. Matki dzieci z klas integracyjnych dążyły do normalności w odnoszeniu się do ich dziecka. Wyróżnianie się czymś dziecka własnego od innych potwierdziło 62% matek dzieci z klas integracyjnych i po 25% matek dzieci pełnosprawnych oraz upośledzonych w stopniu lekkim; niepełnosprawność jako cechę wyróżniającą wskazywały tylko matki dzieci z klas integracyjnych. |