Abstrakt: |
Badaniem nad echolalią objęto 30 osób autystycznych w wieku od dwóch do 18 lat z województw gdańskiego, elbląskiego i słupskiego. Wykorzystano wywiady z opiekunami, kwestionariusze badań logopedycznych, analizę dokumentów. U 20 dzieci występowała echolalia różnego typu; nie wszystkie dzieci przejawiały echolalię jako cechę jednostki nozologicznej; echolalia występowała u ok. 70% dziewcząt (najczęściej echolalia odroczona oraz bezpośrednia) i chłopców (najczęściej echolalia bezpośrednia). Do cech charakteryzujących mowę echolaliczną dzieci autystycznych należy jej intencjonalność; treść przekazu i forma językowa były wiernie zachowywane, zmieniała się warstwa suprasegmentalna; w 11 przypadkach przekaz echolaliczny był dostosowany do stanu emocjonalnego dziecka; dzieci z echolalią miały skłonność do określania siebie za pomocą zaimka trzeciej osoby liczby pojedynczej; echolalia występująca w późniejszym okresie rozwojowym odgrywała istotną rolę w procesie wyodrębnienia własnej osoby z otoczenia; potwierdzono nasilanie się echolalii w przypadku autyzmu. Przeprowadzono także badanie nad użyciem zaimka ja. Badanie przeprowadzono w Gdańsku; objęto nim 47 osób zdiagnozowanych jako autystyczne, w wieku od trzech do 26 lat (29 chłopców, 18 dziewcząt). Zastosowano wywiad z opiekunami, zapis wypowiedzi badanych na taśmie magnetofonowej, analizę dokumentów. Zaimkiem ja posługiwało się w mowie 16,67% dziewcząt i 41,38% chłopców; nabycie umiejętności posługiwania się zaimkiem było opóźnione; anomalią była też niska częstotliwość jego użycia; wśród dzieci nieużywających zaimków osobowych część nie używała ich z powodu regresu mowy, niektóre miały też inne zaburzenia dotyczące używania zaimków. |