Abstrakt: |
Celem badania było stwierdzenie, czy istnieją braki w rozwoju mowy dzieci słyszących, pochodzących ze środowisk niesłyszących, a jeśli tak, to jakiego typu. Pytania badawcze brzmiały następująco: jaki jest wpływ rodziców niesłyszących na rozwój mowy ich słyszącego dziecka; czy dzieci słyszące, wychowywane przez niesłyszących, są w stanie opanować mowę zgodnie z przyjętymi wymaganiami, dostosowanymi do normalnych warunków wychowawczych. Zastosowano metodę indywidualnych przypadków, techniki: obserwację, wywiad, analizę dokumentów, narzędzia: Test Sprawności Językowej Z. Tarkowskiego. Badaniem objęto 20 dzieci urodzonych w latach 1985-1990 (12 chłopców i 8 dziewcząt) uczęszczających na spotkania logorytmiczne w Punkcie Konsultacyjnym Poradni Rehabilitacyjnej Dzieci i Młodzieży z Wadą Słuchu w Olsztynie. 15 dzieci pochodziło z rodzin pełnych; 55,6% było jedynakami, 38,8% rodzin miało 2 dzieci. Poziom wykształcenia rodziców był niski; 59,4% rodziców miało wykształcenie zawodowe, 34,4% podstawowe, 6,2% średnie. Większość rodzin utrzymywała się z dwóch pensji i dodatkowej renty inwalidzkiej; prawie połowa miała trudności materialne; 40% nie potrafiło racjonalnie gospodarować pieniędzmi. Większość rodziców posługiwała się językiem migowym; mowy dźwiękowej używało w kontaktach z dziećmi 5 matek, była ona wadliwa i nie stanowiła wzorca do naśladowania; 40% dzieci było wspieranych przez dziadków i innych krewnych w kształtowaniu mowy. Wszystkie dzieci korzystały z zajęć logopedycznych, pedagogicznych, logorytmicznych; systematyczność pracy prowadziła do lepszych wyników w Teście Sprawności Językowej. W Teście 14 dzieci uzyskało wyniki niskie, 5 przeciętne, 1 otrzymało wynik wysoki; w 2 podtestach (Zadawanie pytań i Opowiadanie bajki) wyniki świadczyły o poziomie przeciętnym; pozostałe niskie wyniki świadczyły o ubogim słownictwie, braku umiejętności wyrażania próśb i poleceń, małej zdolności zauważania i korygowania błędów gramatycznych i semantycznych, trudnościach w poprawnej odmianie przez przypadki; wyniki testu nie korelowały z wiekiem badanych. U większości młodszych dzieci stwierdzono seplenienie międzyzębowe i niewyraźną mowę, za przyczynę uznano sytuację rodzinną. Stwierdzono, że pomoc krewnych oraz opieka przedszkolna i szkolna pomagały eliminować opóźnienia w rozwoju mowy. Zaniedbania w rozwoju mowy i rozwoju ogólnym odbijały się na karierze szkolnej, dzieci w większości uzyskiwały niską średnią ocen, największe trudności sprawiały im język polski i matematyka. |