Abstrakt: |
Przedmiotem badania były postawy młodzieży z małych miast w stosunku do wykształcenia na poziomie wyższym, a jego celem diagnoza możliwości rozbudowy sieci szkół wyższych na Dolnym Śląsku. Badaniem objęto 394 osoby, w tym 70 absolwentów szkół średnich, 156 uczniów ostatnich klas liceów ogólnokształcących i 168 uczniów ostatnich klas szkół średnich o profilu zawodowym. Terenem badań były Jawor, Lubań, Lwówek Śląski i Świdnica. Wyniki badania ujawniły, że 2/3 młodzieży kojarzyło wykształcenie z uzyskaniem dyplomu studiów wyższych, przy czym nie był to warunek wystarczający do uznania kogoś za osobę wykształconą. Zdaniem 66% ankietowanych konieczne były jeszcze pewne cechy intelektualne (mądrość, wiedza ogólna czy inteligencja), zdaniem co piątego – cechy behawioralne (dobre wychowanie, grzeczność czy umiejętność współżycia ze wszystkimi), a zdaniem 15% ankietowanych – cechy charakterologiczne (ambicja, samodzielność czy zaradność życiowa). Zdobycie wykształcenia zostało wymienione przez większość badanych na pierwszym miejscu wśród wyznawanych wartości. Znalezienie ciekawej pracy, sukcesy zawodowe lub bycie potrzebnym innym ludziom wymieniane były na ostatnich miejscach. Wyżej znalazły się poczucie własnej godności, miłość i szczęście rodzinne. Pod tym względem obserwowalne było zróżnicowanie odpowiedzi udzielanych przez uczniów liceów ogólnokształcących i szkół zawodowych – ci pierwsi wymieniali poczucie własnej wartości jako drugą wartość zaraz za zdobyciem wykształcenia, drudzy zaś to samo czynili z miłością i szczęściem rodzinnym. Większość uczniów wyraziła również chęć dalszego kształcenia – zaledwie 4% uczniów szkół zawodowych nie planowało dalszej edukacji, uzasadniali to względami finansowymi. Argumentem przemawiającym za dalszą nauką był na ogół brak możliwości znalezienia pracy po ukończeniu szkoły średniej. 90% uczniów liceów ogólnokształcących i 60% uczniów szkół zawodowych planowało kontynuować kształcenie na uczelniach wyższych. ¼ uczniów szkół specjalistycznych i 1/10 uczniów szkół ogólnokształcących rozważały wybór szkół pomaturalnych. Różnego rodzaju kursy cieszyły się popularnością głownie wśród uczniów szkół zawodowych. 90% licealistów i 2/3 uczniów szkół zawodowych wymieniło indywidualne chęci i zdolności ucznia jako czynnik w największym stopniu warunkujący wybór dalszej drogi życiowej, w tym edukacji. Możliwości finansowe rodziców wskazało 2/3 uczniów szkół zawodowych i jedynie 2/5 licealistów. Ci ostatni za ważniejszą uznali wytrwałość i charakter (2/3 licealistów i 1/3 uczniów szkół zawodowych). Mniej niż 5% badanych wskazało na pomoc i życzliwość innych oraz stanowisko zajmowane przez rodziców. 4/5 uczniów szkół ogólnych przypisywały dalszemu kształceniu możliwość nauki zgodnie z zainteresowaniami – jedynie co trzeci uczeń ze szkół zawodowych był tego samego zdania. Młodzież z zawodowych szkół średnich podkreślała przede wszystkim konieczność – w dzisiejszych czasach – dalszego kształcenia (blisko połowa przy niespełna 1/5 licealistów). Absolwenci szkół średnich, stanowiący trzecią grupę badanych, wymieniali względy finansowe jako powód braku kontynuacji kształcenia (co dotyczyło 20% z nich). Wśród innych przyczyn pojawiła się duża odległość od miejsca zamieszkania, brak chęci, czy też konkretyzacji w zakresie wyboru studiów. Badani ci wskazali, że rozwój sieci szkół wyższych w regionie jest konieczny ze względu na zmniejszone koszty dojazdu i zakwaterowania oraz większy dostęp do kształcenia wyższego wśród młodzieży. Jednocześnie 70% preferowało naukę w dużych ośrodkach akademickich, oferujących większe możliwości, tradycję, renomę i kompetentną kadrę. |