Abstrakt: |
Celem badania było określenie zasobu wiedzy dzieci z Mózgowym Porażeniem Dziecięcym na temat schematu ciała (tzw. somatognozji). Badaniem objęto 40 dzieci z MPD w wieku od 6 do 12,3 roku oraz 40 dzieci z grupy kontrolnej, w tym samym wieku i z rozwojem intelektualnym w normie. W badaniu wykorzystano Test Schematu Ciała C. Daurat Hmeljak, M. Stembak i J. Berges. Zasób wiedzy dzieci z MPD był zbliżony do zasobu grupy kontrolnej. W pewnych środowiskach kulturowo-bytowych wykonanie schematu ciała przez dzieci z MPD zależało od rozpoznania ciała, czyli bogactwa jego doświadczeń. Rozpoznanie ciała znajdowało się na znacznie wyższym poziomie niż wykonawstwo. Zdolność transformacji wiedzy w zakresie budowy schematu ciała na sferę praktyki była u dzieci z MPD na znacznie niższym poziomie niż w grupie kontrolnej. Początkowe etapy wykonania testu schematu ciała (ewokacja en face twarzy) były dla dzieci z MPD łatwiejsze niż jego końcowe etapy (ewokacja profilu twarzy). Dzieci z MPD lepiej wyobrażały sobie profil ciała niż twarzy. W grupie badanych z MPD błędy popełniane przez dzieci z zaburzoną orientacją przestrzenną obniżały ogólny wynik ewokacji na poszczególnych etapach testu. Zależność taka nie pojawiła się w przypadku grupy kontrolnej. U dzieci z MPD ładunek informacyjny przewyższał ładunek komunikacyjny, w związku z czym wykonywały one lepiej profil schemat niż en face. W porównaniu z grupą kontrolną u dzieci z MPD stwierdzono bardzo niski poziom percepcji wzrokowej i pamięci wzrokowej, przy czym bezpośrednia pamięć wzrokowa była w tej grupie na lepszym poziomie niż percepcja wzrokowa, a u dzieci z grupy kontrolnej proporcje te były odwrócone. Zależność tę można było wiązać z obniżonymi zdolnościami grafopercepcyjnymi dzieci z MPD oraz uruchamianiem się mechanizmów kompensacyjnych. Najlepiej odtwarzanymi percepcyjnie elementami wśród dzieci z MPD były te kształty, które wiązały się z wcześniejszymi doświadczeniami dzieci. Wśród dzieci z grupy kontrolnej nie stwierdzono takiej zależności. Do błędów popełnianych przez dzieci z MPD podczas graficznego odtwarzania figury należały rotacja, zniekształcenie, wzajemne nakładanie na siebie elementów czy opuszczenie. Najlepiej odtwarzanym elementem TFZ był element 11. (kółko, wzór pętli), czyli najwcześniejszy etap wykonywania wzoru. W każdym przedziale wiekowym dzieci z MPD miały duże trudności z odwzorowaniem elementu rombu. Typowym rodzajem reprodukcji stosowanym przez dzieci z MPD było zestawianie i umieszczanie szczegółów wokół siebie bez zwracania uwagi na elementy istotne. Drugim rodzajem reprodukcji była konstrukcja, czyli włączanie wszystkich elementów figury złożonej do podstawy tej figury – typ ten dominował w grupie kontrolnej. Wszystkie dzieci z MPD dążyły do maksymalnie krótkiego czasu wykonywania reprodukcji z modelu i z pamięci. W grupie kontrolnej w większym stopniu zwracano uwagę na dokładność reprodukcji. |