Abstrakt: |
Celem badania było określenie rodzinnej sytuacji wychowawczej w percepcji młodzieży zażywającej środki odurzające oraz porównanie jej z sytuacją wychowawczą percypowaną przez młodzież niezażywającą środków odurzających. Badaniem objęto 110 osób, w tym 55 zażywających środki odurzające (głównie wziewne) i 55 osób nieużywających środków odurzających (grupa kontrolna). W obu grupach znajdowało się 45 chłopców (82%) i 10 dziewcząt (18%). Osoby zażywające środki odurzające były pacjentami Ośrodków Rehabilitacyjno-Readaptacyjnych TZN, a grupa kontrolna składała się z uczniów różnych lubelskich szkół. Wiek badanych wahał się od 13 do 19 lat, a średnia wieku wynosiła 15 lat i siedem miesięcy. Młodzież zażywająca środki odurzające wywodziła się w większości z rodzin niepełnych (54,5%). W rodzinach tych występowały częściej rozwody (23,6%), śmierć jednego z rodziców (12,7%) oraz rekonstrukcja rodziny (10,9%). W 87,3% przypadków rodzice dzieci zażywających środki odurzające nadużywali alkoholu. 72,2% młodzieży zażywającej środki odurzające było opóźnionych w nauce szkolnej – większość wykazywała opóźnienie o dwa lub trzy lata. Większość badanych zażywających środki odurzające postrzegało swoich ojców jako bardziej zaniedbujących i bardziej odrzucających niż matki. Ojcowie oceniani byli przez tę grupę jako bardziej zaniedbujący, odrzucający, obojętni i wymagający, a jednocześnie mniej kochający i ochraniający niż ojcowie badanych z grupy kontrolnej. Młodzież zażywająca środki odurzające postrzegała swoje matki jako bardziej kochające i ochraniające od ojców. Jednocześnie matki te są bardziej odrzucające i zaniedbujące oraz bardziej ochraniające i obojętne niż matki badanych z grupy kontrolnej. Metody wychowawcze stosowane przez rodziców młodzieży zażywającej środki odurzające były przeciwstawne – matki częściej stosowały nagrody i technikę wprowadzania w zasady, a ojcowie częściej uciekali się do kar fizycznych i stosowali technikę podkreślenia mocy. Matki osób z obu grup stosowały te same metody wychowawcze, jednak matki z grupy kontrolnej stosowały je częściej. Z kolei ojcowie młodzieży zażywającej środki odurzające zdecydowanie częściej stosowali kary i technikę podkreślenia mocy niż ojcowie z grupy kontrolnej. W rodzinach młodzieży zażywającej środki odurzające występowały częste konflikty oraz zaburzone relacje interpersonalne między jej członkami, co świadczyło o niepożądanym klimacie wychowawczym w nich panującym. Młodzież zażywająca środki odurzające w większym stopniu identyfikowała się z matkami niż z ojcami – ojcowie nie stanowili dla niej autorytetu godnego naśladowania. |