Abstrakt: |
Celem badania było określenie rodzaju oraz jakości oddziaływań umuzykalniających występujących w rodzinie dzieci w wieku przedszkolnym. Badanie zostało zrealizowane z pomocą studentek dwuletniego Studium Pedagogicznego i jednocześnie nauczycielek przedszkolnych. W badaniu wykorzystano arkusz obserwacyjny własnej konstrukcji do selekcji dzieci wyróżniających się pod względem zachowań muzycznych, oceny swobodnego zachowania dziecka w trakcie zajęć umuzykalniających w przedszkolu oraz stwierdzenia postępów w miarę upływu czasu. Przeprowadzono również wywiady z rodzicami dzieci. Badaniem objęto 44 dzieci, w tym 33 dziewczynki i 11 chłopców w wieku czterech do sześciu lat. 12 dzieci pochodziło z rodzin robotniczych, 22 – z rodzin, w których rodzice mieli wykształcenie średnie, a 10 – z rodzin, w których rodzice mieli wykształcenie wyższe. Połowa badanych posiadała jednego brata lub siostrę, 11 osób było jedynakami, dzewięć posiadało dwoje rodzeństwa, jedno dziecko – troje. Wyniki badania ujawniły, że 70% matek miało świadomość zdolności muzycznych dziecka, ponadto większość z nich deklarowała gotowość posłania dziecka do szkoły muzycznej lub ogniska muzycznego pod warunkiem, że dziecko wyrazi w przyszłości taką chęć i podoła dodatkowym obowiązkom. 60% badanych pochodziło z rodzin o tradycjach muzycznych, a wśród pozostałych rodzin bez takich tradycji większość matek miała świadomość zdolności muzycznych swoich dzieci, 11% było nieświadomych tego faktu. Tradycje muzyczne uwidaczniały się jako umiejętności muzyczne zdobyte przez członków rodziny oraz ich silne zamiłowanie do muzyki, co tworzyło sprzyjającą atmosferę związaną z muzyką: członkowie rodziny cieszyli się, widząc aktywność muzyczną dziecka; lubili, gdy dziecko śpiewało i tańczyło, dawali temu wyraz w podziwie i zachwycie; pozwalali dziecku na próbowanie gry na instrumentach dla dorosłych, uczyli i mobilizowali w wolnych chwilach do gry; szczególnie babcie i dziadkowie lubili z dziećmi śpiewać i grać, organizowali wyjścia na imprezy muzyczne i przedstawienia oraz pomagali finansowo w wyposażeniu domu w kosztowne zabawki muzyczne. Matki (80%) częściej niż ojcowie (60%) uczestniczyły w umuzykalnianiu dzieci, głównie poprzez śpiew. Starsze dzieci przedszkolne nie potrzebowały zewnętrznej zachęty do podejmowania aktywności muzycznej – same były inicjatorami zabaw muzycznych. W rodzinach, w których było starsze rodzeństwo, częściej notowano zwyczaj słuchania kaset i wypróbowywania instrumentów niż w rodzinach jedynaków lub z młodszym rodzeństwem. Dzieci reagowały na muzykę żywiołowo, spontanicznie, były ożywione, wesołe, pogodne, miały swoje ulubione piosenki/programy muzyczne, były rozśpiewane. Co charakterystyczne, tak rodzice, jak i dziadkowie prezentowali często postawę partnerską względem dzieci. |