Abstrakt: |
Celem badania było określenie motywów podejmowania aktywności edukacyjnej przez dorosłych, oceny własnych możliwości oraz zależności pomiędzy poziomem samosterowności a poczuciem odpowiedzialności za uzyskane kwalifikacje zawodowe. Badaniem objęto 185 osób kształcących się w prywatnych szkołach wyższych, w tym w Wyższej Szkole Komunikacji i Wyższej Szkole Hotelarstwa i Gastronomii, Wyższej Szkole Zarządzania i Bankowości, Wyższej Szkole Nauk Humanistycznych i Dziennikarstwa oraz Bałtyckiej Wyższej Szkole Humanistycznej. Wszyscy badani mieścili się w kategorii wiekowej do 25. roku życia, 58,2% stanowiły kobiety, 62,1% pochodziło z rodzin o wyższym statusie społecznym, warunki materialne badanych pozwalały w ich ocenie na kształcenie w prywatnej uczelni (20,8% z nich podjęło równocześnie pracę zarobkową). Wyniki badania ujawniły, że wartości wyznawane przez badanych uległy po okresie transformacji pragmatyzacji związanej ze zwiększonymi szansami indywidualnej gratyfikacji. Na pierwszych miejscach wśród preferowanych wartości tradycyjnie znalazły się rodzina i szczęście rodzinne, kolejne miejsca zajęły jednak wykształcenie, ciekawa praca i wysokie zarobki. Znacznie mniej wskazań uzyskały: działanie dla dobra innych, wygodne życie, rozrywka, życie duchowe i wysoka pozycja w społeczeństwie. Przyczynami, dla których warto było zdaniem badanych zdobyć wykształcenie, były: szansa zdobycia lepszej pracy, większa konkurencyjność na rynku pracy, zdobycie pewności siebie dzięki możliwościom rozwoju, wyższy standard życia dzięki lepszym zarobkom, wyższa pozycja społeczna. Zarysowało się również dążenie do samorozwoju (w tym w zakresie kompetencji społecznych, jak łatwość nawiązywania kontaktów czy umiejętność pracy w zespole) oraz emancypacyjnej refleksji badanych związanej z analizą celów uczenia się. Większość badanych mieściła się w wysokim (47,9%) i średnim (46,4%) poziomie skali samosterowności. 85,4% respondentów uznało, że każdy powinien być sam odpowiedzialny za poziom i jakość swojego wykształcenia. Badani uważali, że mieli możliwość kształtowania swojej drogi edukacyjnej, choć jednocześnie zwracano uwagę na przeszkody natury obiektywnej – warunki materialne, utrudniony dostęp do uczelni (spowodowany odległością, brakiem miejsc na uczelniach państwowych, trudnymi egzaminami wstępnymi), złe programy edukacyjne, brak właściwych informacji. Wśród czynników ułatwiających dostęp do edukacji wymieniono dobre warunki materialne, uczelnie w pobliżu miejsca zamieszkania, dostęp do książek/publikacji/internetu, właściwą informację w mediach, wykształcenie rodziców i tradycje kulturowe rodziny. Do najbardziej przydatnych cech badani zaliczyli wysokie kwalifikacje zawodowe, przedsiębiorczość, kreatywność, elastyczność. Od szkoły prywatnej jako bardziej elastycznej wobec potrzeb rynku oczekiwali wyposażenia ich w te przymioty. Pytani o dalsze plany edukacyjne, badani zgłaszali chęć ukończenia renomowanej uczelni państwowej. |