Abstrakt: |
Przedmiotem badania była kreatywność przejawiana przez nauczycieli. Założono, że jeśli nauczyciel podejmuje różnorodne działania, by zainspirować ucznia, zwiększa się aktywność dziecka. Eksperyment trwał dwa tygodnie, przeprowadzono go w grupie kontrolnej i eksperymentalnej. Posłużono się techniką grup równoległych, nauczyciela poddano obserwacji. Wykorzystano takie narzędzia jak: arkusz obserwacji zachowań dziecka, arkusz obserwacji zachowań nauczyciela w sytuacji zadaniowej wobec dziecka, test obrazkowy dla nauczyciela oraz ankieta dla nauczyciela. W badaniu wzięły udział dwie grupy sześciolatków z dwóch przedszkoli w Zielonej Górze. Zebrany materiał dotyczył takich zagadnień jak: rodzina jako podstawowe ogniwo kształtujące osobowość dziecka, wykształcenie rodziców, struktura rodziny, płeć dziecka, możliwości wyzwalania aktywności dziecka, rodzaj podejmowanych działań, źródła aktywności, częstość podejmowanych działań, postawa nauczyciela wobec dziecka. Większość rodziców badanych sześciolatków legitymowała się wyższym albo średnim wykształceniem (dominowało wykształcenie średnie). Wśród 54 rodzin dwie były niepełne. Zarówno w grupie kontrolnej, jak i eksperymentalnej przeważali chłopcy (w eksperymentalnej na 30 dzieci było 16 chłopców), dlatego też wśród sześciolatków aktywność opierała się przede wszystkim na działaniach motorycznych. Dzieci najchętniej bawiły się klockami, także brały udział w zajęciach plastycznych, zwłaszcza w rysowaniu. Źródłem aktywność przedszkolaków w obu grupach był nauczyciel. W grupie eksperymentalnej działania proponowane przez nauczyciela podejmowało aż 90% dzieci, co wynikało z atrakcyjności propozycji i życzliwej relacji nauczyciel – uczeń. W grupie kontrolnej zainteresowanie aktywnością proponowaną przez nauczyciela było mniejsze i wynosiło 75%. Na obniżone zainteresowanie miała wpływ m.in. nieobecność nauczyciela w grupie, dzieci dlatego nie odczuwały konieczności podejmowania działań. Nauczyciel w grupie kontrolnej był wobec dzieci nieżyczliwy, surowy; w grupie panowała dyscyplina. W grupie eksperymentalnej nauczyciel stworzył atmosferę życzliwości i sympatii – dlatego też aktywność twórcza dzieci w tym przypadku była na wyższym poziomie niż wśród dzieci z grupy kontrolnej. Po obserwacji dokonanej w drugim etapie stwierdzono, że nauczyciele nie zwiększyli różnorodności metod pracy z sześciolatkami. Wysiłek nauczycieli, by zwiększyć rozwój aktywności przedszkolaków, był zbyt mały, by mówić o postępie. Nauczyciele nie powinni odrzucać wartościowych pomysłów dzieci, należy pozwolić im na twórczą swobodę. Warto także, by nauczyciele przykładali większą wagę do różnorodności w formie i sposobach zagospodarowania czasu dziecka. Dzięki temu w znacznym stopniu wzrośnie poziom aktywności twórczej przedszkolaków. |