Badanie przeprowadzono w celu odpowiedzi na następujące pytania: Jaki jest poziom myślenia twórczego najlepszych uczniów gimnazjum? Jakie jest subiektywne znaczenie cech ułatwiających „dywergencyjne poszukiwania” w samoopisie najlepszych uczniów? Do zebrania materiału wykorzystano Rysunkowy Test Twórczego Myślenia TCT-DP Urbana i Jellena w polskiej adaptacji A. Matczak, A. Jaworowskiej i J. Stańczak oraz Inwentarz Samowiedzy (IS) Wiechnik i Drwala. Badaniem objęto 153 gimnazjalistów (średnia wieku wyniosła 15,4 roku) zakwalifikowanych zgodnie z przyjętymi kryteriami jako najlepszych i najbardziej skutecznych uczniów (grupa zasadnicza – Gr Z); 139 uczniów tworzyło grupę kontrolną (Gr K). W wyniku przeprowadzonego badania stwierdzono, że doskonałe funkcjonowanie w obszarze zadań kontrolowanych przez szkołę nie pomaga w realizacji wymagań pozostających poza kontrolą tej instytucji. Na podstawie zebranego materiału zaobserwowano, że pojęcie „twórczy” wiązane było przez respondentów przede wszystkim z nieprzydatnością, a nawet szkodliwością. Okazało się również, że zachowania twórcze były aprobowane jedynie w wypadku ich współwystępowania z wysoką inteligencją.