Abstrakt: |
Celem badania było określenie wpływu percepcji rozwodu rodziców na sukces szkolny uczniów. Przebadano dzieci z rodzin niepełnych, uczęszczające do klas V–VIII szkoły podstawowej. W pierwszym etapie dokonano selekcji na podstawie ocen szkolnych i oceny uspołecznienia dziecka – na tej podstawie wyodrębniono dwie grupy respondentów: 50 osób z sukcesem szkolnym, ze średnią ocen na koniec semestru 4 i więcej, 75-punktowym (i więcej) uspołecznieniem w karcie Bridgesa, akceptującą albo przeciętną pozycją w socjometrycznej skali wśród rówieśników; 50 osób bez sukcesu szkolnego. W drugim etapie badania posłużono się Psychometryczną skalą do badania percepcji rozwodu rodziców L.A. Kurdka i B. Berga. Sześć podskal zawartych w kwestionariuszu dotyczyło: lęku dziecka przed ośmieszeniem przez rówieśników z powodu rozwodu rodziców; obarczenia matki winą za rozwód; obarczenia ojca za rozwód; lęku dziecka przed opuszczeniem przez drugiego rodzica; nadziei na reunifikację związku rodziców; samooskarżenia się za rozwód rodziców. Dzieci z sukcesem szkolnym w większości nie odczuwały lęku przed ośmieszeniem z powodu rozwodu rodziców (76%). Wysoki poziom lęku dotyczył w tej grupie 16% dzieci, średni – 8%. Wśród dzieci bez sukcesu szkolnego lęk o wysokim natężeniu odczuwało 34% uczniów, o średnim – 20%, a o niskim – 46%. Uczniowie z rozbitych rodzin – bez względu na odniesiony sukces szkolny – w większości odznaczały się niskim poziomem lęku przed ośmieszeniem z powodu rozwodu rodziców – 61% ogółu badanych. Okazało się, że wszyscy uczniowie obarczali ojców za rozpad rodziny. Wysoki stopień oskarżenia dotyczył 50% dzieci z sukcesem szkolnym i 40% dzieci bez sukcesu szkolnego. 4% respondentów twierdziło, że ich matki były winne za rozpad małżeństwa rodziców; 66% uczniów jednak uważało, że ich matki są w niskim stopniu odpowiedzialne za rozwód. Wyniki badania pokazały, że dzieci z sukcesem szkolnym w małym stopniu bały się opuszczenia przez drugiego rodzica (66% wskazań). Wśród dzieci bez sukcesu szkolnego nie było ani jednej osoby o niskim natężeniu lęku przed opuszczeniem. Prawie wszyscy uczniowie z tej grupy przejawiali średni stopień lęku przed opuszczeniem przez drugiego rodzica. W obu grupach około 40% uczniów miało dużą nadzieję, że ich rodzice powrócą do siebie. 49% uczniów nie oskarżało siebie za rozwód rodziców, 37% respondentów miało niskie poczucie winy za rozpad małżeństwa, a 14% wysokie. Większe poczucie winy za rozwód wśród dzieci z sukcesem szkolnym stymulowało osiąganie przez uczniów lepszych wyników w nauce. Okazało się, że chłopcy dwa razy częściej niż dziewczęta przeżywali poczucie winy za rozwód na niskim poziomie. Na podstawie wyników nie można jednoznacznie stwierdzić, w jakim stopniu percepcja rozwodu rodziców wpływa na sukces szkolny uczniów. Należy jednak z dużą starannością wspierać rodzinę rozwiedzioną, a zwłaszcza dziecko, by mogło w jak najmniejszym stopniu odczuwać skutki rozwodu rodziców. |