Abstrakt: |
Celem badania było określenie możliwości matematycznych dziecka upośledzonego umysłowo w stopniu lekkim w aspekcie aktywności matematycznych, jakimi dziecko dysponuje i które może wykorzystać przy uczeniu się matematyki, oraz w aspekcie efektów uzyskanych w procesie nauczania, oceny poziomu umiejętności operowania wiadomościami z matematyki i stosowania ich w rozwiązywaniu zadań praktycznych. Badanie aktywności matematycznych przeprowadzono w klasach I-V szkoły specjalnej; grupy badanych liczyły 35-85 uczniów; każde dziecko rozwiązywało pięć serii zadań (łącznie 42 zadania). Badanie efektów nauczania, wiadomości i umiejętności przeprowadzono w klasach III-VI w wylosowanych szkołach w Polsce; grupy badanych liczyły prawie po 400 uczniów, uczniowie rozwiązywali po cztery serie zadań (łącznie 38 i 51 zadań). W badaniu wykorzystano testy znajdujące się w książce Możliwości matematyczne uczniów szkoły specjalnej, WSiP, Warszawa 1992. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że w strefie możliwości dzieci upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim znajdowały się takie aktywności matematyczne jak: naśladowanie bezpośrednie i kopiowanie (klasy I-V), naśladowanie rozumne w prostej sytuacji analogicznej (klasy II-V) oraz naśladowanie rozumne w prostym zadaniu analogicznym i odwrotnym (klasa piąta). W strefie najbliższych możliwości znalazło się również naśladowanie rozumne sposobu postępowania w sytuacji odwrotnej (klasa piąta). Poza możliwościami wszystkich badanych niezależnie od wieku lub na pograniczu najbliższych możliwości znajdowało się naśladowanie rozumne oparte na wnioskowaniu w sytuacji odwrotnej oraz naśladowanie rozumne złożonej konstrukcji, a także naśladowanie rozumne sposobu postępowania uwzględniającego ocenę stosunku wielkości w przypadku wielkości proporcjonalnych. Analiza testów sprawdzających wiadomości uczniów ujawniła, że dzieci miały szczególne trudności z działaniami w zakresie matematyzacji zadania praktycznego o zakresie liczbowym do 100. Dopiero w klasie czwartej zaczynały dobrze dodawać i odejmować (choć odejmowanie było dla nich trudniejsze). Wynikało to ze wskazanych powyżej prawidłowości, zgodnie z którymi proste operacje odwrotne znajdowały się w strefie możliwości klas II-V, a trochę bardziej złożone – dopiero klas piątych. |
Publikacje: |
- Siwek, H., Strzelecka, G. i Świder, E. (1996). Nauczanie matematyki w szkole specjalnej w świetle możliwości matematycznych uczniów upośledzonych umysłowo w stopniu lekkim. Szkoła Specjalna, 3, 149-153.
|