Abstrakt: |
Badanie zostało zrealizowane w ramach dwóch prac magisterskich i miało na celu ustalenie, czy stosunek nauczycieli i uczniów do osób upośledzonych umysłowo ulegał zmianie, gdy w ich szkołach znajdowały się klasy specjalne. Badaniem ankietowym objęto nauczycieli uczących w szkołach masowych z klasami specjalnymi, nauczycieli uczących w szkołach masowych bez klas specjalnych oraz nauczycieli uczących w klasach specjalnych w szkołach masowych. Utworzono również analogiczne grupy uczniów. Sześć grup poddanych badaniu liczyło po 40 badanych. Wśród nauczycieli było 75% kobiet i 25% mężczyzn. 55% nauczycieli miało wyższe wykształcenie (w klasach specjalnych 70%), 42% ukończyło studium nauczycielskie, a 3% było w trakcie studiów. W grupie uczniów połowę stanowiły dziewczęta i połowę chłopcy. Przeciętny wiek uczniów klas masowych wynosił 14,3 lat, a klas specjalnych – 15,1. Badanie przeprowadzono w szkołach w Andrychowie, Limanowej i Wadowicach. Wyniki badania ujawniły, że obecność uczniów upośledzonych umysłowo w badanych szkołach nie była czynnikiem sprzyjającym kształtowaniu pozytywnych postaw nauczycieli i uczniów. Ani nauczyciele, ani uczniowie nie byli przygotowani do obecności w ich szkole osób odbiegających od normy. Badani nie posiadali podstawowych wiadomości na temat istoty upośledzenia umysłowego ani nie znali kryteriów kwalifikacyjnych do klas specjalnych. Uczenie w szkole z klasami specjalnymi nie wpływało na wzrost zainteresowania problematyką upośledzenia u nauczycieli. Nauczyciele i uczniowie z klas specjalnych dostrzegali niechęć, z jaką spotykali się uczniowie upośledzeni ze strony uczniów i ich rodziców, przy czym nauczyciele uczący w klasach specjalnych obwiniali za to pozostałych nauczycieli szkoły masowej. Większość badanych była przeciwna idei integracji i klas specjalnych. Uczniowie za optymalny system kształcenia osób upośledzonych uznawali kierowanie ich do szkół specjalnych, świadomi przykrości, jakie spotykają te osoby z ich strony. Jednocześnie nauczyciele dostrzegali korzyści, jakie uczenie się w szkole masowej miało dla uczniów upośledzonych – częściej byli to nauczyciele szkół z klasami specjalnymi. |