Badanie miało na celu identyfikację czynników podnoszących prawdopodobieństwo występowania poczucia alienacji u chłopców z tzw. grupy ryzyka (zagrożonych przestępczością) oraz ocenę skuteczności programu profilaktycznego ukierunkowanego na modyfikację czynników predyspozycyjnych w zmniejszaniu tego poczucia. Badanie składało się z trzech etapów. Na pierwszym etapie badania wyselekcjonowano chłopców w wieku 11-13 lat pod kątem przynależności do grupy wysokiego ryzyka oraz dokonano pomiaru wybranych czynników predyspozycyjnych oraz poczucia alienacji za pomocą następujących narzędzi badawczych: Listy Zachowań własnej konstrukcji (Zajączkowski, 1997) do diagnozy osób z tzw. grupy ryzyka; Wielowymiarowego Inwentarza Agresji Interpersonalnej Chłopców w adaptacji M. Ignaczaka (1984); Inwentarza Samowiedzy J.J. Sherwooda w opracowaniu R.Ł. Drwala i R. Wiechnika (1987); Kwestionariusza do Pomiaru Poczucia Kontroli Delta R.Ł. Drwala (1995); Kwestionariusza Postaw Rodzicielskich M. Ziemskiej (1982); klasycznej techniki socjometrycznej J.L. Moreno; Skali Poczucia Alienacji K. Kmiecik-Baran (1995) oraz techniki wywiadu. Wyniki uzyskane przez wyselekcjonowanych chłopców porównano dodatkowo z wynikami grupy kontrolnej (K) w celu potwierdzenia skuteczności selekcji. Końcowym efektem tego etapu było opracowanie programu profilaktycznego. Na drugim etapie przeprowadzono eksperyment, którym objęto wyselekcjonowanych wcześniej chłopców z grupy ryzyka. Podzielono ich na dwie grupy – eksperymentalną (We) i kontrolną (Wk), z których pierwszą poddano oddziaływaniu programu profilaktycznego, a drugiej nie. Grupa eksperymentalna liczyła 30 osób, a kontrolna – 32. Działania profilaktyczne realizowane były w społeczności lokalnej. Program ukierunkowany był na: pomoc dzieciom i młodzieży poprzez pracę terapeutyczną, tworzenie warunków do rozwoju zainteresowań, zajęcia logopedyczne, działalność opiekuńczą w postaci zajęć świetlicowych, klubowych i dożywania; pomoc rodzinie w postaci oddziaływania psychoedukacyjnego i mediację w przypadku kryzysów rodzinnych; pomoc w środowisku szkolnym poprzez wyrównanie braków dydaktycznych i wszechstronną współpracę z nauczycielami, pedagogami szkolnymi oraz wychowawcami klas. Trzeci etap badania przeprowadzono po upływie trzech lat od momentu zakończenia realizacji programu profilaktycznego. Polegał on na ponownym pomiarze niektórych zmiennych osobowościowych (czynników predyspozycyjnych) oraz poziomu poczucia alienacji jako wskaźnika skuteczności zrealizowanego programu. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że powstanie poczucia alienacji było wypadkową konfiguracji czynników predyspozycyjnych. Do zmiennych sprzyjających pojawianiu się stanu wyobcowania u chłopców należały m.in.: wysoki poziom agresji, niski poziom samooceny i samoakceptacji, poczucie kontroli zewnętrznej, zachowania dewiacyjne i patologie w środowisku rodzinnym, niski status materialny rodzin, niski poziom wykształcenia rodziców, niewłaściwe postawy wychowawcze i niski status socjometryczny w klasie. Badanie ujawniło również wysoką skuteczność programu profilaktycznego. Pomiar kontrolny zmiennych osobowościowych u chłopców poddanych oddziaływaniu programu świadczył o: obniżeniu poziomu agresji fizycznej i skłonności do przejawiania tego rodzaju zachowań, zmniejszeniu się rozbieżności między ja realnym i ja idealnym oraz wzroście samoakceptacji, wzroście poczucia kontroli wewnętrznej.