Abstrakt: |
Celem badania było ukazanie, w jaki sposób optymizm – pesymizm, rozumiany zgodnie z atrybucyjną koncepcją Martina Seligmana (1993) jako styl wyjaśniania sukcesów i porażek, wiązał się z rodzajem planów życiowych i oczekiwaniami sukcesu materialnego u studentów Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie. Badanie stanowiło element projektu dotyczącego przydatności teorii Seligmana w prognozowaniu poziomu osiągnięć zawodników i zespołów sportowych w długiej perspektywie czasowej oraz zwiększaniu ich wytrwałości w dążeniu do ambitnych celów sportowych. Badaniem objęto 120 studentów AWF w Warszawie (45 kobiet i 75 mężczyzn w wieku 19-24 lat) uczestniczących w letnim obozie szkoleniowym, z którymi przeprowadzono obszerne, półtoragodzinne wywiady dotyczące ich sytuacji życiowej. Po wywiadach badani wypełniali skalę ASQ w celu określenia stylu atrybucji. Wyniki badania ujawniły dużą rozbieżność między aspiracjami a tym, co proponowała respondentom uczelnia. Większość studentów zakładała, że nie będzie pracować w wyuczonym zawodzie, zależało im przede wszystkim na uzyskaniu dyplomu. Rozbieżność wykształcenia z planowaną karierą nie miała jednak wpływu na ocenę szans na życiowy sukces. Większość badanych spodziewała się osiągnięcia materialnego dobrobytu i zadowolenia z życia. Choć plany życiowe kobiet wydawały się bardziej przemyślane i realistyczne oraz towarzyszyły im większe oczekiwania sukcesu, płeć jako taka nie różnicowała częstości wyboru określonych typów karier zawodowych lub spodziewanych dochodów. Wśród czynników różnicujących oczekiwania i aspiracje życiowe znalazł się za to seligmanowski optymizm – pesymizm. Badani o optymistycznym stylu wyjaśniania planowali częściej karierę zawodową, która da im satysfakcję życiową. Częściej zamierzali być instruktorami i trenerami sportowymi, co było zgodne z ich zainteresowaniami, wierzyli również w sukces w pracy (awans zawodowy, względny dobrobyt i poczucie spełnienia). Badani o pesymistycznym sposobie wyjaśniania częściej planowali z kolei zmianę zajęcia na bardziej opłacalne, zamierzali pracować na własny rachunek (uruchomić prywatną firmę związaną z kulturą fizyczną) i wierzyli, że dzięki ciężkiej pracy osiągną dobrobyt. Studenci o najbardziej pesymistycznym stylu atrybucji byli gotowi zrezygnować z zainteresowań związanych z kulturą fizyczną, by zająć się dowolnym biznesem i robić pieniądze lub planowali zgodny z zainteresowaniami, lecz nieatrakcyjny społecznie, zawód nauczyciela wychowania fizycznego bez nadziei na godziwy zarobek i awans społeczny. |