Abstrakt: |
Celem badania były określenie, w jakim stopniu nauczyciele dostrzegają zmiany właściwości osobowych pod wpływem wykonywania zawodu nauczyciela, oraz charakterystyka cech, które zmieniły się szczególnie. Materiał badawczy stanowiły wypowiedzi 100 nauczycieli z województw jeleniogórskiego i zielonogórskiego. Byli to nauczyciele nauczania początkowego, języka polskiego, matematyki, historii i wychowania fizycznego. 46 badanych posiadało wykształcenie wyższe, 54 ukończyło studium nauczycielskie. W badaniu wykorzystano Anonimowy Arkusz Badawczy zawierający 33 cechy-właściwości, którą to listę sformułowano m.in. w oparciu o rozmowy z uczniami klas trzecich liceum ogólnokształcącego. Wyniki badania pozwoliły stwierdzić, że nastąpił wzrost wartości następujących cech-właściwości osobowych: życzliwości, wyrozumiałości, tolerancji, uczciwości, ambicji, poczucia humoru, wrażliwości (czyli świadczących o przychylności w stosunku do uczniów); lenistwa, nerwowości, agresji, lęku, używania wulgarnych słów, chamstwa (czyli uznawanych społecznie za negatywne). Stwierdzono również obniżenie się wartości spokoju wewnętrznego, obojętności społecznej, religijności, zawiści i niechlujstwa. Z wypowiedzi nauczycieli na temat ich stanów osobowościowych można było również wywnioskować, że praca w tym zawodzie prowadziła do obniżenia odporności emocjonalnej, co objawiało się lękiem i nerwowością. Nauczyciele prezentowali ponadto wysoką samoświadomość kształtowania się u nich konkretnych cech, zachowań i postaw. Można było zaobserwować szczególnie dużą dynamikę rozwoju zachowań świadczących o życzliwym i partnerskim traktowaniu uczniów. |