Abstrakt: |
Przedmiotem badania był stres egzaminacyjny oraz sposoby radzenia sobie z nim stosowane przez studentki Wyższej Szkoły Pedagogicznej TWP w Warszawie. Badaniem objęto 62 studentki pierwszego roku oraz 54 studentki drugiego roku, kształcące się w Instytucie Pedagogiki. Badanie przeprowadzono w dwóch etapach – na początku semestru zimowego oraz w dniu zdawania egzaminu z psychologii ogólnej (pierwszy rok) i rozwojowej (drugi rok) podczas letniej sesji egzaminacyjnej. Wykorzystano Profil Nastrojów (Profile of Mood States – POMS) D.M. McNaira, M. Lorra i L.F. Dropplemana w adaptacji B. Dudka i J. Koniarka (1987) do pomiaru nastroju; Kwestionariusz CISS N.S. Endlera i J.D.A. Parkera w adaptacji P. Szczepaniaka, L. Strelau i K. Wrześniewskiego (1996) do diagnozy strategii radzenia sobie ze stresem; Inwentarz Osobowości (MPI) H. Eysencka; Kwestionariusz Temperamentu (FCZ-KT) B. Zawadzkiego i J. Strelaua; skalę cechy lęku z Inwentarza Stanu i Cechy Lęku (ISCL) C.D. Spielbergera. Wiek badanych mieścił się w przedziale 18-22 lat i wynosił średnio 19,6 roku. Wyniki badania ujawniły, że wśród stanów emocjonalnych w okresie poprzedzającym egzaminy najbardziej nasilone były napięcie i znużenie, podnosił się też poziom gniewu i przygnębienia oraz spadał wigor badanych. W porównaniu z sytuacją neutralną (początek semestru) następowało istotne pogorszenie nastroju, co najbardziej wyraźne okazało się w przypadku zakłopotania i napięcia. Egzamin z psychologii postrzegano średnio jako raczej trudny, swoje przygotowanie oceniano jako prawie dostateczne oraz spodziewano się najczęściej takiej właśnie oceny. Studentki pierwszego roku oceniały go jako trudniejszy oraz uzyskiwały niższe oceny semestralne z przedmiotu niż studentki drugiego roku. Obie grupy nie różniły się jednak istotnie pod względem nasilenia nastrojów negatywnych przed egzaminem. Sytuacja egzaminacyjna postrzegana była jako trudna i stanowiąca źródło znacznego stresu. Większe nasilenie negatywnych stanów emocjonalnych oraz wyraźniejszy spadek nastroju zanotowano u studentek emocjonalnie reaktywnych, bardziej neurotycznych, ujawniających duży poziom cechy lęku oraz perspektywiczności. Wykazano również związek między nastrojem w okresie przedegzaminacyjnym a emocjonalną strategią radzenia sobie ze stresem (koncentrowanie się na własnych przeżyciach emocjonalnych) – dużemu nasileniu tej strategii towarzyszył wysoki poziom negatywnych stanów emocjonalnych. Studentki najczęściej stosowały jednak strategię zadaniową (koncentracja na zadaniu), najrzadziej zaś unikową (koncentracja na czynnościach zastępczych). Zaobserwowano istotny związek między strategią zadaniową a oczekiwaną oceną – im wyższej oceny spodziewały się badane, tym większe było nasilenie zachowań o charakterze zadaniowym, mniejsza częstotliwość koncentracji na emocjach oraz czynności zastępczych. |